Na decyzję o organizacji powstania wpłynęły klęski Niemców. Na froncie zachodnim I wojny światowej doznawali oni kolejnych porażek. To rozbudziło zapędy mieszkańców Poznania i okolic. Wzięli sprawy we własne ręce zamiast czekać na wykrwawienie się Cesarstwa Niemieckiego.
W całym województwie zaczęto przygotowywać się do zrywu. Trwała akcja gromadzenia broni. Rozpoczął się proces tworzenia tajnych struktur wojskowych - zarówno w Poznaniu, jak w Inowrocławiu czy Jarocinie. W proces angażowały się silnie wielkopolskie organizacje paramilitarne.
Kierownictwo polskie w Warszawie dało sygnał Polakom. Dokładnie 15 grudnia, zerwało ono wszelkie stosunki dyplomatyczne z Niemcami.
Do stolicy 26 grudnia przybył Ignacy Paderewski. Jego powrót zza granicy miał na celu załagodzenie sporów, jakie toczyły się między narodowcami a socjalistami. Swoim przyjazdem wywołał ogromne poruszenie wśród Polaków. Patriotyczny duch dotarł również do Wielkopolski.
Niemcy wzburzeni wydarzeniami w Warszawie zorganizowali manifestację siły. W Poznaniu 27 grudnia odbył się przemarsz oddziałów wojskowych. To spowodowało nagły wzrost napięcia i sprowokowało poznaniaków do ataku.
Powstanie wybuchło około godziny 17. Początkowo walki były chaotyczne, jednak z każdym następnym dniem udawało się je ująć w bardziej zorganizowaną formę. Polscy dowódcy wydali rozkaz zdobycia zajętego przez Niemców Prezydium Policji. Tam zginął "pierwszy powstaniec Wielkopolski" Franciszek Ratajczak.
Powstanie wybuchło także poza Poznaniem. Polscy dowódcy, m.in. Mieczysław Paluch, przekazali na prowincję hasło "Nie należy dłużej czekać". To uruchomiło falę zrywów, a do akcji przyłączyły się takie miasta, jak: Gniezno, Jarocin, Środa Wielkopolska czy Września.
Dzięki determinacji powstańców Polska odnosiła kolejne zwycięstwa. W ciągu dwóch pierwszych tygodni od wybuchu powstania niemal cały region znalazł się pod polskim kierownictwem. Zrodziła się potrzeba walk o zachowanie zdobytych terenów.
Do Poznania przybył generał Józef Dowbor-Muśnicki. Celem jego wizyty było przemianowanie powstańczych oddziałów w regularne wojsko, zdolne odeprzeć kontrataki Niemców.
Rozejm w Trewirze zakończył walki. Zawarto go 16 lutego 1919 r. Pierwotnie region Wielkopolski funkcjonował jako oddzielne państwo. W wyniku traktatu podpisanego kilka miesięcy później w Wersalu obszar zdobyty przez powstańców został przyłączony do Polski.
Widziałeś lub słyszałeś coś ciekawego? Poinformuj nas, nakręć film, zrób zdjęcie i wyślij na redakcjao2@grupawp.pl.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
