W Polsce jest coraz mniej bankomatów. Według danych Narodowego Banku Polskiego, na koniec marca 2024 roku w Polsce działało 20 869 bankomatów, co oznacza spadek o 1200 urządzeń w porównaniu z końcem poprzedniego roku.
Eksperci wskazują, że głównym powodem tego trendu jest malejąca rentowność prowadzenia bankomatów. Coraz mniej osób korzysta z gotówki, preferując wygodniejsze rozwiązania, takie jak płatności kartą czy aplikacje mobilne.
Dla operatorów bankomatów, takich jak Euronet, utrzymanie dużej liczby urządzeń staje się w konsekwencji po prostu nieopłacalne. Firma już zapowiedziała dalszą redukcję liczby bankomatów, co może dodatkowo pogłębić problem.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Utrudnienia dla mieszkańców małych miejscowości
Likwidacja bankomatów najbardziej dotyka mieszkańców małych miast i wsi, gdzie dostęp do placówek bankowych jest już teraz ograniczony. To właśnie te społeczności są najbardziej narażone na skutki zamykania bankomatów.
W maju 2023 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek skierował pismo do prezesa Związku Banków Polskich, w którym wskazywał, że zamykanie banków oraz demontaż bankomatów narusza prawa konsumentów, zwłaszcza osób starszych, niepełnosprawnych oraz tych, którzy z różnych powodów nie chcą lub nie mogą korzystać z płatności elektronicznych.
W odczuciu skarżących takie działania banków ograniczają ich prawa konsumenckie. Podkreślają, że forma płatności gotówkowej jest nadal legalną, pełnoprawną, powszechną i akceptowaną formą transakcji, a tego rodzaju decyzje banków powodują ich wykluczenie społeczne i finansowe - napisał w swoim piśmie Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek.
Przyszłość gotówki w Polsce
Choć liczba transakcji bezgotówkowych rośnie, a płatności elektroniczne stają się coraz bardziej powszechne, nie można jeszcze mówić o końcu gotówki. Wciąż istnieje znaczna grupa osób, dla których wypłata gotówki jest nieodzowna w codziennym życiu, zwłaszcza w miejscach, gdzie transakcje bezgotówkowe nie są możliwe, jak małe sklepy czy targowiska. W odpowiedzi na malejącą dostępność bankomatów pojawiają się różne propozycje, jak zapewnić stały dostęp do gotówki.
Jednym z rozwiązań może być większe zaangażowanie państwa oraz banków w utrzymanie minimalnej liczby bankomatów w wybranych regionach. W niektórych krajach wprowadzono regulacje zobowiązujące banki do zapewnienia określonego poziomu dostępności usług gotówkowych. W Polsce takie przepisy jeszcze nie obowiązują, jednak dyskusje na ten temat już się toczą.
Alternatywnym rozwiązaniem jest zwiększenie popularności cashbacku, który umożliwia wypłatę gotówki podczas codziennych zakupów. Chociaż system ten działa w Polsce od lat, wciąż jest stosunkowo mało popularny.
Czy gotówka zniknie całkowicie?
Pomimo dynamicznego rozwoju cyfrowych usług finansowych, gotówka nadal pozostaje niezbędna dla wielu Polaków. Płatności elektroniczne wymagają dostępu do internetu oraz umiejętności obsługi nowoczesnych narzędzi, co wciąż stanowi barierę dla części społeczeństwa. Likwidacja bankomatów bez wprowadzenia adekwatnych alternatyw może prowadzić do wykluczenia finansowego tych, którzy nie mają dostępu do technologii cyfrowych.
Reasumując, przyszłość bankomatów w Polsce stoi pod znakiem zapytania, ale jedno jest pewne – dostęp do gotówki musi być zagwarantowany dla tych, którzy nie są w stanie polegać wyłącznie na płatnościach cyfrowych. Jeśli kwestia likwidacji bankomatów nie zostanie odpowiednio rozwiązana, może to prowadzić do istotnych problemów społecznych i finansowych dla wielu obywateli.
