Tak wymazuje się historię. Syria, Irak i Afryka
Tak działali chociażby pierwsi chrześcijańscy cesarze rzymscy, nakazujący niszczenie obiektów pogańskiego kultu. Ten los podzieliła m.in. potężna świątynia boga Serapisa w egipskiej Aleksandrii w 391 r. Po edykcie cesarza Teodozjusza biskup Teofil w tajemnicy najpierw wywołał w mieście antychrześcijańskie zamieszki, by potem opanować miasto i unicestwić słynny Serapejon. A przecież to wcale nie był początek brutalnej tradycji niszczenia zabytków.
Przed kamerami i w ukryciu
ISIS niszczy zabytki i sprzedaje zrabowane dobra na czarnym rynku. Saudyjczycy najpierw rozjeżdżają buldożerami Medynę i Mekkę, a potem zabudowują hotelami. Nikt nie ma prawa o tym pisnąć. Gdy w 2013 r. ISIS rozbijał w pył syryjską Palmirę, budowlańcy w Mekce niszczyli liczący 1300 lat dom należący do wuja Mahometa. Dziś stoi tam hotel. Gdy padały tysiącletnie budowle irackiej Hatry, robotnicy burzyli dom, w którym w 570 r. miał narodzić się sam prorok. Na jego miejscu postawiono wieżowiec. Z kolei na gruzach domu zięcia Mahometa stoi Hilton.
Przyśpieszenie
W marcu 2001 r. każdy chyba oglądał w telewizji relacje z niszczenia muzeum w Kabulu i wysadzania przez afgańskich talibów posągów Buddy. Uznając je za symbole bałwochwalstwa, unicestwili 1500 lat historii. Nie żeby inni wcześniej nie próbowali. Strzelać do nich z dział nakazał i Aurangzeb, szósty władca Imperium Mogołów w Indiach (XVII w.), i Nadir Szah Afszar, XVIII-wieczny szach Iranu, a także Abdur Rahman Chan, XIX-wieczny emir Afganistanu. Talibom się udało, bo mieli wiertła udarowe i dynamit. Mieli też na sobie wzrok setek milionów ludzi przerażonych ewidentnym barbarzyństwem. Fundamentaliści w Afganistanie nie zdążyli się rozkręcić, bo 11 września 2001 r. saudyjscy terroryści wlecieli samolotami w trzy bardzo ważne budynki w Stanach Zjednoczonych. Zabili tysiące ludzi i zniszczyli dzieła sztuki warte ponad 100 mln dolarów. Co ważniejsze, dali amerykańskiej machinie wojskowej powód ruszenia najpierw talibów, potem na Saddama. Na Syrię rozpędu nie starczyło, ale wytworzona próżnia zrobiła się na tyle duża, że wypełniło ją Państwo Islamskie.
Handlując z barbarzyńcami
Salafici z ISIS z równym zapałem wyburzali świątynie chrześcijańskie, żydowskie czy "niewłaściwe" muzułmańskie. Czego nie można było zdjąć z pułki, wykopywali z ziemi. ONZ przedstawiało zdjęcia satelitarne z tysiącami nielegalnych wykopalisk w całej Syrii. Państwo Islamskie grabież zabytków przeprowadza na skalę przemysłową. We wrześniu 2015 r. Stowarzyszenie Ochrony Syryjskiej Archeologii wyliczało, że od początku wojny domowej w Syrii (2011 r.) okradziono 900 syryjskich zabytków i stanowisk archeologicznych.
Syria
Syryjczycy stracili dziesiątki świątyń, antycznych budynków i muzeów, w tym:
- zabytki starożytnej Palmyry, m.in. 1900-letnią świątynię Baala Shamina (boga deszczu i burzy),
- klasztor św. Eliana w miejscowości Al-Karjatajn z V w.,
- zbytki starożytnego miasta Apamea sprzed 2300 lat,
- zabytki antycznego miasta Dura Europos nad Eufratem, w tym najstarszy znany kościół chrześcijański,
- zabytki sumeryjskiego miasta Mari sprzed 5 tys. lat.
Irak
W samej Niniwie wysadzono m.in. meczet, w którym był grób Jonasza. Tego samego biblijnego pechowca, którego miał połknąć wieloryb. Potem wysadzono w powietrze starożytne mury miasta. Rozkopano też i zniszczono liczące 3 tys. lat pozostałości Hatry w północnym Iraku.
Na zdjęciach satelitarnych widać, że oddziały ISIS próbowały rozjechać buldozerami dawną syryjską stolicę sprzed 3200 lat, czyli biblijne Kalach, ale wiele z zabytków nigdy jeszcze nie wydobyto spod ziemi i może w ten sposób zdołały się uchować. Podobnie rzecz ma się z asyryjskim Dur-Szarrukin, czyli współczesnym Khorsabad, lężacym w Kurdystanie. Tu kradli Francuzi, dlatego wiele zabytków przetrwało do dziś w Luwrze. Inne przeniesiono wcześniej do Bagdadu i muzeum w Chicago. Mniej szczęścia miało mauzoleum Imama al-Daur w Sammarze oraz 1600-letni katolicko-syryjski klasztor Mar Behnam z Niniwy. Oba kompleksy religijne wysadzono w powietrze.
Afryka
W przypadku pozostałych państw afrykańskich, w których działa ISIS, najtrudniejsza sytuacja jest w Mali, a dokładnie w Timbuktu. Mówi się o nim "miasto 333 świętych". Wypełnioją je zabytki i obiekty kultu sufickich świętych nawet z XIV w. A tych islamiści salaficcy szczególnie nienawidzą. Dlatego ugrupowanie Obrońcy Wiary, które wraz z Al-Kaidą kontroluje Timbuktu, ruszyło na nie z kilofami. W 2012 r. dokonali potężnych zniszczeń. Na szczęście układ sił po kilku latach zmienił się i już pod koniec 2016 r. w precedensowym procesie Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze skazał na 10 lat więzienia pierwszego dżihadystę. Tuareg Tuareg Ahmad Al Faqi Al-Mahdi sam przyznał się do nadzorowania akcji niszczenia mauzoleów. Na przebiegu tego procesu mają w przyszłości wzorować się trybunały sądzące wandali z Palmiry czy Niniwy. Pytanie tylko, czy fundamentalizm religijny, promujący samobójcze ataki i obcinanie głów, ugnie się przed wizją kilku lat więzienia w Europie czy Afryce.
Widziałeś lub słyszałeś coś ciekawego? Poinformuj nas, nakręć film, zrób zdjęcie i wyślij na redakcjao2@grupawp.pl.
Trzaskowski: Na spotkania w prekampanii jeżdżę prywatnym samochodem, urlopu nie planuję
Wypadek na roli. Nogę mężczyzny wciągnęła maszyna
PiS ogłosi swojego kandydata na prezydenta. Wiadomo już gdzie
Skrajnie osłabiony senior w Gdańsku. Jej reakcja uratowała życie 71-latka
Ōkunoshima. Tajemnicza wyspa królików z mroczną przeszłością
Estonia. Tysiące niewybuchów na poligonie wojsk NATO