Jak żyli mieszkańcy starożytnych miast? Choć podróż w czasie nie jest możliwa, możemy się o tym przekonać dzięki odkryciom archeologów. Te, których dokonano ostatnio w Libii, fascynują.
Ptolemais - jedno z największych starożytnych miast
Ptolemais, jedno z największych starożytnych miast greckich, znajduje się na terenie Cyrenajki w północno-wschodniej Libii. Miasto zostało założone przez egipskich królów z dynastii Ptolemeuszy pod koniec IV lub w III wieku p.n.e. i istniało aż do podboju arabskiego w VII wieku n.e.
Po 13 latach przerwy spowodowanej wojną domową w Libii, naukowcy z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego wznowili badania w 2023 roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Za pomocą kompleksowych badań archeologicznych w Ptolemais chcemy poznać przeszłość tego hellenistyczno-rzymskiego miasta i życie jego mieszkańców. Prowadzimy je zarówno w skali mikro, rozpoznając wykopaliskowo starannie wybrany kwartał miejskiej zabudowy, jak i w skali makro, dokumentując za pomocą nowoczesnych metod nieinwazyjnych cały obszar miasta i jego wiejskiego terytorium - wyjaśnił PAP dr Piotr Jaworski, kierownik Polskiej Misji Archeologicznej do Ptolemais.
Odkryto niezwykłą rezydencję - dom dostojnika
Podczas prac wykopaliskowych w 2024 roku, archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego odkryli część gospodarczą rezydencji miejskiej, datowaną na koniec II-III wieku n.e. Dr Piotr Jaworski, kierownik Polskiej Misji Archeologicznej do Ptolemais, wyjaśnił, że sercem wschodniego obszaru domu był niewielki perystyl, wokół którego znajdowały się kuchnia, klatka schodowa oraz pomieszczenie z mozaiką.
Rezydencja była wyposażona w zaawansowany system gromadzenia wody, którego kluczowym elementem był basen perystylu, zbierający deszczówkę i odprowadzający ją do dwóch podziemnych cystern. Dom ucierpiał w wyniku trzęsień ziemi w III wieku, ale został odbudowany w okresie późnorzymskim. Wskazują na to trzy kamienne pojemniki przy wejściu, które - zdaniem badaczy - mogły służyć do składania podatków lub darów.
Tajemnicza maska
Najbardziej zaskakującym odkryciem była maska przedstawiająca ludzką twarz, wykonana z masy zaprawy hydraulicznej, pokrywającej ściany jednej z cystern. Maska nie posiada atrybutów umożliwiających jej identyfikację, co daje pole do różnych interpretacji.
Dr Jaworski zauważył, że twarz wykazuje podobieństwo do rzeźb z libijskiego sanktuarium w Slonta. Możliwe, że właściciel domu lub osoby zaangażowane w jej powstanie były pochodzenia libijskiego, co jednak pozostaje w sferze spekulacji.
Pełny tekst artykułu ukaże się w serwisie naukawpolsce.pl.
Ptolemais, założone w III wieku p.n.e., było ważnym ośrodkiem kultury i religii w Cyrenajce. To miejsce przyciąga badaczy m.in. z uwagi na swoją historyczną złożoność. Najprawdopodobniej skrywa jeszcze wiele tajemnic.
