Naukowcy z UJ nie mają wątpliwości. Zaczęło się od ołowiu

Najnowsze badania przeprowadzone przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego ujawniły, że ołowiane ozdoby z wczesnej epoki żelaza, znalezione na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej, wykonano z rud ołowiu pochodzących z okolic Olkusza. Wyniki te, opublikowane w czasopiśmie "Archaeometry", stanowią najstarsze potwierdzone dowody na wydobycie i wytop metali na ziemiach polskich.

Olkuskie złoża ołowiu eksplorowano od I tys. p.n.e.

Naukowcy zbadali 11 ołowianych ozdób z cmentarzysk późnej kultury łużyckiej, w tym fragmenty diademu, naszyjnika oraz zawieszki. Analiza izotopów ołowiu wykazała, że ozdoby te wykonano z miejscowej rudy, co sugeruje, że eksploatacja olkuskich złóż ołowiu rozpoczęła się już w I tysiącleciu p.n.e. Dr Karol Dzięgielewski z Instytutu Archeologii UJ podkreślił, że odkrycie to przesuwa początki wydobycia metali na ziemiach polskich o tysiąc lat wstecz.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ołów przed miedzią

Wyniki badań wskazują, że wydobycie i hutnictwo metali na ziemiach polskich rozpoczęło się od ołowiu, a nie od miedzi, jak wcześniej sądzono. Do tej pory najwcześniejsze potwierdzone wydobycie ołowiu w Polsce datowano na okres rzymski, czyli III wiek n.e. Dzięki nowoczesnym technikom badawczym, takim jak analiza stosunków izotopowych ołowiu, możliwe było cofnięcie tej daty o wiele wieków.

Czytaj także: Mroczne odkrycie w Polsce. Badacze nie mają już wątpliwości

Badania były wynikiem współpracy wielu instytucji, w tym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Projekt wspierany był przez Narodowe Centrum Nauki oraz Mare Nostrum Lab. Dr Ewelina Miśta-Jakubowska z Instytutu Archeologii UJ, jedna z głównych autorek publikacji, zwróciła uwagę na przełomowy charakter badań, które mimo trudności związanych z konserwacją zabytków, przyniosły istotne odkrycia.

Czytaj także: Odkrycie sprzed 38 mln lat. Mierzą ponad 1,5 metra

Odkrycie to rzuca nowe światło na pradzieje ziem polskich, pokazując, że już w epoce żelaza istniały zaawansowane techniki wydobycia i przetwarzania metali. Badania te są częścią szerszego projektu mającego na celu zrozumienie wczesnych form gospodarki metalurgicznej w Europie Środkowej. Jak podkreślają naukowcy, dalsze analizy mogą przynieść jeszcze więcej informacji na temat pradziejowego wydobycia metali w regionie.