Cmentarz ewangelicko-augsburski w Justynowie powstał najprawdopodobniej na początku XIX wieku. Miał służyć społeczności niemieckich osadników, którzy licznie zamieszkiwali tę okolicę. W latach powojennych, gdy większość niemieckiej ludności opuściła Polskę, cmentarz zaczął stopniowo popadać w zapomnienie. Liście, gałęzie i czas sprawiły, że to miejsce straciło swój dawny urok, stając się niemal ruiną.
Paweł Sobótka, miejscowy kamieniarz, postanowił zmienić ten stan rzeczy. Zainspirowany historią opowiedzianą przez teściową, która wspominała, że wielu niemieckich osadników było dobrymi ludźmi, niezadowolonymi z polityki Hitlera, Sobótka zajął się cmentarzem pod koniec XX wieku.
- Miałem pracowników i poprosiłem, by pomogli mi je uporządkować. Trzeba było usunąć mnóstwo liści, gałęzi – wspominał w rozmowie z Dziennikiem Łódzkim Paweł Sobótka.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nowe życie cmentarza
Po odnowieniu grobów dawnych osadników Sobótka postanowił pójść o krok dalej. Jego wizja przekształcenia cmentarza w miejsce symboliczne, upamiętniające ważne postaci z historii Polski, szybko przyciągnęła uwagę mediów.
Na terenie cmentarza znalazły się nagrobki poświęcone m.in. Juliuszowi Słowackiemu, Adamowi Mickiewiczowi czy Cyprianowi Kamilowi Norwidowi. To jednak nie wszystko –odwiedzający mogą zobaczyć również pomniki dedykowane Janowi Pawłowi II oraz Marii i Lechowi Kaczyńskim.
Sobótka zainwestował w to miejsce swoje umiejętności i pasję, nadając mu nowy charakter, który niektórych fascynuje, a innych bulwersuje. Cmentarz, który niegdyś był zapomnianym reliktem, stał się teraz nietypowym miejscem spotkań dla turystów, miłośników historii oraz osób poszukujących czegoś niezwykłego.
Kontrowersje i opinie
Nie wszyscy jednak podzielają entuzjazm wobec wizji Sobótki. Symboliczne nagrobki, zwłaszcza poświęcone postaciom tak ikonicznym jak Mickiewicz czy Norwid, budzą mieszane reakcje. Niektórzy uważają, że tego typu upamiętnienie na cmentarzu jest niestosowne. Dyskusje na temat tej niecodziennej koncepcji zyskały na popularności zwłaszcza w mediach społecznościowych, gdzie użytkownicy wyrażają swoje opinie na temat tego miejsca.
Jest to totalnie odjechane i osobliwe. Nie wiem, czy powinniśmy to oceniać, ale czuję, że turystycznie tej miejscowości może pomóc – napisał jeden z komentatorów na TikToku.
Inni są bardziej sceptyczni:
Można sobie tak robić, co się chce na cmentarzach? – pyta jeden z internautów.
Gdzie konserwator zabytków? - pyta kolejna z osób.
O co toczy się spór?
Polemika wokół cmentarza w Justynowie dotyka głębszych kwestii związanych z pamięcią, miejscem historii w przestrzeni publicznej oraz granicami działań prywatnych osób na cmentarzach. Dla jednych działania Sobótki są formą upamiętnienia, swoistym hołdem dla polskiej kultury i historii. Dla innych to ingerencja w miejsce, które powinno pozostać wolne od takich interpretacji.
Paweł Sobótka nie ukrywa, że jego celem było stworzenie czegoś wyjątkowego. Dla niego cmentarz w Justynowie to więcej niż miejsce pochówku. To swoisty symbol Polonii, upamiętniający wybitne postaci oraz historię, którą uważa za wartą przypominania. Jak sam podkreśla, wszystko robił z myślą o zachowaniu pamięci i oddaniu hołdu przeszłości.
Czy kontrowersje wokół symbolicznych nagrobków przyciągną kolejnych odwiedzających, czy też wzbudzą jeszcze większą debatę? Czas pokaże.
