Był rok 1945 i Niemcy właśnie przegrali II wojnę światową. Dla milionów ludzi było to wybawienie, dla przywódców nazistowskiego imperium już nie. Tysiące zbrodniarzy wojennych zaginęło w powojennym chaosie, niektórzy wybrali samobójstwo, tak jak Adolf Hitler lub Joseph Goebbels, inni zostali ukarani podczas procesu w Norymberdze. Była też grupa nazistów, którzy postanowili uciec od sprawiedliwości. Tajna organizacja ODESSA miała im w tym pomóc!
Akta Odessy
Organizacja została zaprezentowana opinii publicznej przez znanego brytyjskiego pisarza Fredericka Forsytha z książką zatytułowaną Akta Odessy. Miał to być skrót od niemieckiej nazwy Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen (Organizacja byłych członków SS). Działała głównie w okresie po II wojnie światowej, aby umożliwić nazistom uniknięcie kary, zapewnienie im bezkarności i wygodnego życia.
Szlaki szczurów. Według niektórych informacji stowarzyszenie zbudowało kilka bezpiecznych tras, zwanych szlakami szczurów. Uciekały przez nie nawet grube ryby, takie jak architekt nazistowskiego holokaustu Adolf Eichmann lub „Anioł śmierci” Josefa Mengelego z Auschwitz. Często otrzymywali tymczasowy azyl w Watykanie, gdzie się ukrywali w jego murach przez kilka tygodni, zanim Czerwony Krzyż wydał im fałszywe paszporty i wiz.
Zobacz także: Obóz karny SS pod Gdańskiem [Pixel]
Cel: Ameryka Południowa. Według słynnego nazistowskiego łowcy Simona Wiesenthala Grupa ODESSA została założona w 1946 roku. Niektórzy byli naziści i eksperci uważają, że ODESSA nie była jedną organizacją. Podobno było to połączenie kilku innych grup razem. Najbardziej aktywnie działała w latach powojennych 1947–1951. Naziści ukrywali się we Włoszech lub w Hiszpanii. ODESSA pomogła im również zintegrować się z nowym społeczeństwem Niemiec Zachodnich, zapewniając byłym członkom SS nową tożsamość i finanse. Naziści najczęściej jednak uciekali do krajów Ameryki Południowej.
Przyjacielskie reżimy. W tych krajach w drugiej połowie XX wieku u władzy dominowały prawicowe reżimy dyktatorskie, sympatyzujące z nazizmem. Niemcom przyznano azyl głównie w Argentynie, gdzie rządził dyktator Juan Perón. Schronienie zapewniły także inne kraje, takie jak Boliwia, Chile, Urugwaj czy Brazylia. Tym krajom, włącznie z USA, współpraca z nazistami się opłaciła. Niemcy byli zatrudniani w zamian za ochronę i spokojne życie.
Czytaj także: Bezczelna polska hrabina była jedną najlepszych agentek wywiadu podczas II wojny światowej
Ucieczka przez Watykan. Naziści znaleźli również bezpieczną przystań w Watykanie. Główną postacią w tym chrześcijańskim państwie został biskup Rzymu Alois Hudal. Z jego pomocą uciekli Adolf Eichmann, czyli Franz Stangl. Swoją pomoc w ucieczce nazistów po wojnie określili jako akt dobroczynności wobec bliźniego. Hudal osobiście wydawał uchodźcom fałszywe dokumenty i paszporty Watykanu. Dzięki niemu uciekło ponad 1000 osób.
Kto płaci za wygodne życie?
Powstaje pytanie, z czego finansowana była organizacja, skoro po wojnie Niemcy prawie nic nie mieli. Według niektórych opinii głównie przez niemieckich przedsiębiorców, znaczący udział mieli też niektórzy przedstawiciele Kościoła katolickiego. Naziści mieli wygodne życie dzięki skradzionym bogactwom zgromadzonym podczas wojny. Do chwili obecnej nie wyjaśniono, w jakim stopniu Odessa uczestniczyła w konkretnych ucieczkach wysoko postawionych nazistowskich postaci.
Łapanka nazistów. Jednocześnie istniało wiele osób i organizacji, które nie chciały odpuścić nazistom Holocaustu i wszystkie popełnione zbrodnie. Próbowali ich łapać i postawić przed wymiarem sprawiedliwości. Do najbardziej znanych nazistowskich łowców należą Simon Wiesenthal i małżeństwo Klarsfeld. W poszukiwania zaangażowano także izraelskie tajne służby Mosad.
Czytaj także: Operacja berlińska, czyli jak Stalin wyrolował Eisenhowera, a Żukow z Koniewem zaorali Niemców w 14 dni
Nieustraszony łowca. Simon Wisenthal (zdjęcie poniżej) poświęcił prawie całe swoje życie znalezieniu uciekających nazistów. Ze względu na swoje żydowskie pochodzenie był prześladowany podczas wojny i przeżył pobyt w kilku niemieckich obozach koncentracyjnych. W 1947 roku założył ośrodek w Linzu w Austrii, gdzie zaczął gromadzić informacje na temat ocalałych nazistów, ich działalności, a zwłaszcza wpływu na życie publiczne w Niemczech Zachodnich.
Najbardziej poszukiwani złoczyńcy. Josef Mengele.
Josef Mengele (1911–1979) był prawdopodobnie najbardziej znanym lekarzem SS pracującym w obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Tam otrzymał zadanie zbadania możliwości sztucznego zwiększenia prawdopodobieństwa, że kobieta będzie w ciąży wielopłodowej. Dla Hitlera było oczywiste, że Niemców jest niewystarczająca ilość, aby rządzić światem. Dlatego Mengele przeprowadził przerażające eksperymenty na bliźniakach, z których większość nie przeżyła.
Uciekł jak zwykły żołnierz. Gdy wojna się zbliżała ku końcowi, Mengele postanowił uciec na zachód Europy jako zwykły niemiecki żołnierz. Został zatrzymany w pobliżu Norymbergi przez wojska amerykańskie, ale nie mieli pojęcia, kim był i wypuścili go. W dużej mierze pomógł mu fakt, że nie miał wytatuowanej grupy krwi na ramieniu, co było obowiązkiem SS podczas wojny.
Rodzina go wspierała.Nową tożsamość zyskał dzięki doktorowui Fritzowi Ulmannowi, który przekazał mu dokumenty na jego nazwisko. Później sfałszowano mu licencję na nazwisko Fritz Hollmann. Przez pewien czas ukrywał się jak robotnik w Rosenheim w Górnej Bawarii. Cały czas był w pełni wspierany przez rodzinę, która była przekonana o jego niewinności i pomagała mu z dokumentami podróży, kiedy jechał do Ameryki Południowej. Statkiem North King popłynął do Argentyny z Genui w czerwcu 1949 roku.
Odwołanie komandosa W Argentynie najpierw pracował w firmie farmaceutycznej. W 1959 roku był już w centrum uwagi łowców nazistów. Po ostrzeżeniu uciekł do Altos w Paragwaju, a następnie przeniósł się do Brazylii. Izraelska tajna jednostka była bliska jego złapania w 1962 roku i dowództwo komandosów nawet wysłało pilną prośbę do Izraela. Jednak zezwolenie na interwencję z centrali nie przyszło. Izrael następnie odprawił komandosów, aby nawiązać przyjacielskie stosunki z Paragwajem.
W spokoju aż do śmierci. W ten sposób jeden z największych potworów II wojny światowej nigdy nie został złapany i oddany w ręce sprawiedliwości. Mengele zmarł w 1979 roku na zawał serca albo utonął, gdy skurcz złapał go w nadmorskiej miejscowości Bertioga. Łowcy nazistów odkryli jego ciało 6 czerwca 1985 roku. Zostało zidentyfikowane dzięki DNA dopiero w 1992 roku.
Adolf Eichmann(1906–1962)
Adolf Eichmann był przodującym niemieckim nazistowskim urzędnikiem, w dużej mierze zaangażowanym w Holocaust. Reinhard Heydrich zlecił mu zorganizowanie deportacji Żydów do obozów zagłady. Do centrum szkoleniowego SS przyszedł w sierpniu 1933 roku. Rok później przeszedł gruntowne szkolenie wojskowe i ideologiczne.
Osobiście kierował transportem węgierskich Żydów bezpośrednio do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Ucieczka w Alpy Eichmann uciekł przed Armią Czerwoną w 1944 rok u do Alp. Rok później został aresztowany przez amerykański patrol. Wiedział bardzo dobrze, że nie wolno mu się ujawniać, więc udawał zwykłego członka SS. Został uwięziony pod nazwiskiem Otto Eckmann. Udało mu się jednak uciec z obozu, w 1950 roku wyruszył w podróż do Argentyny. Tam pracował w firmie rządowej CAPRI i mieszkał pod nazwiskiem Riccardo Klement.
Na celowniku Mosadu. Początkowo nikt nie szukał Eichmanna. Izraelczycy musieli walczyć w wojnie z Egiptem pod przewodnictwem prezydenta Gamata Nasera. Nie interesował też Amerykanów z powodu zimnej wojny ze Związkiem Radzieckim. Simon Wiesenthal nawet go nie szukał, ponieważ go nie znał. To zmieniło się, kiedy został zaalarmowany przez oficera wywiadu USA. Tak zaczęło się polowanie na jednego z głównych autorów ostatecznego rozwiązanie kwestii żydowskiej.
Porwanie do Izraela. W 1958 roku Eichmann kupił mały kawałek ziemi na przedmieściach Buenos Aires. Dom znajdował się w całkowicie opuszczonym miejscu, skąd były nazista codziennie rano chodził na przystanek autobusowy i dojeżdżał do pracy. Było to idealne miejsce do porwania, które zaplanowała tajna służba. 11 maja 1960 roku czekało na niego sześciu mężczyzn, w tym lekarz, którzy go obezwładnili i załadowali do samochodu.
Jak przewieźć więźnia? Najtrudniejszym zadaniem było przetransportowanie Eichmanna z Argentyny do Izraela. Pomógł im również przypadek, ponieważ operacja zbiegła się z argentyńskimi obchodami 150. rocznicy odzyskania niepodległości. Delegacja izraelska mogła odlecieć specjalnym samolotem, który wykorzystali do ucieczki. Mężczyzni przemycili go do samolotu w mundurze stewarda.
Jedyny sąd cywilny. Całe porwanie spowodowało międzynarodowy skandal, gdy agenci Mosadu przeprowadzali operację na terytorium obcego suwerennego państwa bez jego zgody. Proces trwał od 11 do 14 kwietnia 1961 roku. Eichmann argumentował, że był zwykłym urzędnikiem, który wypełniał rozkazy. W rzeczywistości dobrze wiedział, że „ostateczne rozwiązanie” wiązało się z masowym morderstwem i komorami gazowymi. Był to jedyny wyrok śmierci w historii Izraela wydany przez sąd cywilny. Po egzekucji jego ciało zostało spalone, a jego prochy rozrzucone na wody międzynarodowe.
Klaus Barbie (1913–1991)
Ten dowódca francuskiego gestapo miał niezbyt chlubny przydomek „Rzeźnik z Lyonu” ze względu na okrutne traktowanie więźniów. Osobiście i z wielką przyjemnością znęcał się nad więźniami i był odpowiedzialny za śmierć tysięcy ludzi. Najbardziej znanym przypadkiem jest schwytanie i torturowanie Jean Moulin, ważnego członka francuskiego ruchu oporu. Realizował się głównie w dręczeniu i gwałceniu dzieci.
W służbach CIA. Bezpośrednio po II wojnie światowej ten bezduszny nazista rozpoczął współpracę z zachodnimi aliantami, którzy pozwolili mu uniknąć sprawiedliwości i uciec do Ameryki Południowej. Niemniej szukali go łowcy nazistów, a konkretnie małżeństwo Klarsfeld. Jednak nawet jeśli byłby w zasięgu ręki, nie mógłby zostać pociągnięty do odpowiedzialności, ponieważ rząd Boliwii odmówił przekazania go Francji. Nie udało się tego osiągnąć do 1983 roku, kiedy ostatecznie pojawił się w sądzie i został skazany na dożywocie. We wrześniu 1991 roku zmarł na białaczkę.
Odwiedź także: Świat na dłoni
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.
Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
