Dr Robert Staniszewski z Uniwersytetu Warszawskiego przeprowadził badania dotyczące postrzegania Ukraińców przez Polaków. Wyniki wskazują, że Polacy nadal mają pozytywny stosunek do uchodźców z Ukrainy. Główną korzyścią z ich obecności jest wypełnienie luki na rynku pracy, co jest szczególnie istotne w zawodach wymagających niższych kwalifikacji.
Co ciekawe, badania prowadzone przez dr. Staniszewskiego od kwietnia 2022 r. wykazują, że w styczniu każdego roku Polacy są bardziej skłonni do pomocy uchodźcom. Dr Staniszewski określa to zjawisko jako "efekt dobrego Samarytanina", co może być związane z okresem świątecznym.
Badanie realizujemy 9 stycznia. Chcemy być dobrymi ludźmi i to ewidentnie widać, ale dotyczy to przede wszystkim uchodźców z Ukrainy, migrantów w dużo mniejszym zakresie (...). Jesteśmy bardziej otwarci, poczucie więzi również się tutaj pojawia i to występuje, niestety, tylko w styczniu - wyjaśnił ekspert.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zmiany w postrzeganiu uchodźców
W najnowszym badaniu Wskaźnik Społecznej Percepcji Migrantów (SPMI), który może przyjąć wartości w przedziale od -200 pkt (wymiar bardzo negatywny) do 200 pkt (wymiar bardzo pozytywny), wyniósł +65 pkt. Najwyższy (+114 pkt) odnotowano w styczniu 2023 r.
Jednakże, 34 proc. badanych przyznało, że ich stosunek do uchodźców z Ukrainy zmienił się, a 95 proc. z tej grupy uważa, że pogorszył się. Głównym powodem - jak wskazują respondenci - jest "postawa roszczeniowa" uchodźców.
Ponadto najnowsze badanie ujawnia, że wiele osób nie popiera finansowania przez państwo kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców. 59 proc. badanych sprzeciwia się takiemu wsparciu, a 55 proc. jest przeciwko świadczeniom rodzinnym i wychowawczym.
Pomimo kontrowersji wokół pomocy socjalnej, 88 proc. respondentów zgadza się, że dzieci ukraińskie powinny mieć dostęp do polskich szkół. To pokazuje, że Polacy są otwarci na integrację młodych Ukraińców w systemie edukacyjnym.
Zagrożenia związane z obecnością Ukraińców w Polsce
Wśród zagrożeń związanych z obecnością Ukraińców w Polsce, badani wskazują głównie na przestępczość i nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego.
Pojawia się 'postawa roszczeniowa', głośny styl bycia (...). Nas to razi. To jest element 'sowieckiej mentalności', takie 'cwaniactwo' gdzieś tam wybrzmiewa, no i poleganie na 'socjalu', tzn. zdaniem Polaków uchodźcy z Ukrainy mają roszczenia względem państwa polskiego, jakim jest socjalne ich zabezpieczenie - wylicza ekspert.
Jednakże okazuje się, że Polacy dostrzegają nie tylko zagrożenia, ale i korzyści, takie jak wpływ na gospodarkę i demografię. Ekspert wyjaśnił, że zdaniem respondentów obecność w Polsce młodych kobiet z Ukrainy może doprowadzić do związków z Polakami.
Najnowsze badanie "Społeczna percepcja uchodźców z Ukrainy, migrantów oraz działań podejmowanych przez polskie oraz ukraińskie państwo" zostało przeprowadzone w od 9 do 22 stycznia 2025 r. w ramach procedury mixed-mode (w tym: 64,6 proc. wywiadów zrealizowano metodą CAWI, 23,5 proc. metodą CATI oraz 11,9 proc. metodą CAPI). Próba ogólnopolska liczy 604 osoby w wieku 16-65 lat.
