Na początek słowo wyjaśnienia. Rosyjska Izba Obrachunkowa (RIO) to w uproszczeniu odpowiednik polskiej Najwyższej Izby Kontroli. Jest to organ odpowiedzialny za kontrolę państwową nad działalnością krajowych instytucji. Kudrin kierował nim przez ostatnie cztery lata.
Rosyjska odnoga radia BBC podaje, że Kudrin ma teraz objąć inną posadę. Według rozgłośni jest on przymierzany do funkcji dyrektora przedsiębiorstwa Yandex. To rosyjski państwowy koncern, będący operatorem wyszukiwarki internetowej o tej samej nazwie. Jest ona popularna w Rosji, na Białorusi i w kilku innych krajach dawnego ZSRR.
Propagandowa rosyjska Tsargard TV twierdzi, że rezygnacja Kudrina to "najciekawsze i najbardziej tajemnicze posunięcie Władimira Putina w polityce wewnętrznej" w ostatnim czasie. Ta sama stacja podaje, że Kudrin może mieć większe ambicje niż bycie szefem Yandexu. Miałby on być "odpowiedzią" części rosyjskich liberałów na Władimira Putina. Innymi słowu: być jego kontrkandydatem w wyborach prezydenckich, które w tym kraju odbędą się w 2024 r. Tyle że najprawdopodobniej informacja ta jest efektem cichej wojny w łonie rosyjskich władz.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ruch bez sensu
Prawdziwość takiego scenariusza kwestionuje Lew Kadik, rosyjski komentator polityczny magazynu politycznego "Spektr", który przekonuje, że rozważanie kandydatury Kudrina w kontekście wyborów prezydenckich w 2024 r. jest pozbawione sensu.
Po pierwsze, nie wiadomo, czy takie wybory w ogóle się odbędą. Po drugie, Kudrin jest osobistym przyjacielem Władimira Putina. Jest z nim związany od wielu lat. Po trzecie, nie jest politykiem w rozumieniu "publicznym" , lecz finansistą. W ciągu 22 lat rządów Władimira Putina zawsze pełnił rolę skarbnika putinowskiego reżimu. Minister finansów, wicepremier, przewodniczący Roszjskiej Izby Obrachunkowej - zawsze był wyłącznie odpowiedzialny za finanse i gospodarkę Rosji - tłumaczy Kadik w rozmowie z o2.pl.
Kadik, były zastępca szefa działu polityki krajowej dziennika "Kommiersant", zna rosyjską politykę na wylot. Kudrina opisuje jako zwolennika liberalnej teorii ekonomii i jednego z twórców nowoczesnego rosyjskiego systemu finansowego i podatkowego. Dodaje również, że Kudrin stronił od oświadczeń i politycznych deklaracji krytycznych wobec reżimu Putina. A jednocześnie przez wiele lat osobiście lub z pomocą państwowych pieniędzy finansował szereg liberalnych projektów edukacyjnych. Uważany także za osobistego skarbnika Putina, przez co nazywany jest niekiedy "buchalterem Putina".
Kudrin - księgowy z cienia
Kim jest Aleksiej Kudrin? 62-latek urodził się w niewielkim miasteczku na Łotwie. Jego matka była Łotyszką, ojciec pracował w KGB jako szyfrant. Syn poszedł śladami matki, która była księgową. W latach młodości wykazywał zainteresowanie muzyką - był m.in. perkusistą w zespole rockowym "Nowe Czasy".
W 1983 r. ukończył wydział ekonomiczny Uniwersytetu w Leningradzie (dzisiaj - Petersburg). Z miastem tym i pochodzącymi z niego politykami związał swoją karierę polityczną, która doprowadziła go do wyżyn władzy. Kiedy w 1991 r. Anatolij Sobczak został przewodniczącym rady miejskiej Leningradu i zaproponował przywrócenie nazwy "Petersburg", w jego ścisłym otoczeniu było dwóch ludzi: pierwszym był Władimir Putin, drugim - Aleksiej Kudrin.
Gry koterii dookoła Putina
Były analityk Agencji Wywiadu mjr Robert Cheda mówi, że Kudrin, podobnie jak niegdyś Iwanow, uchodził za "wolny elektron". Był blisko Kremla, ale nie należał do głównych koterii. Pełnił funkcję zastępcy Anatolija Sobczaka ds. mienia. Trafił do Moskwy w połowie lat 90. i to od razu jako zastępca szefa administracji Jelcyna.
Putin zawdzięcza mu moskiewską karierę - przekonuje w rozmowie z o2.pl mjr Cheda.
Co oznacza ostatni ruch Kudrina, który niespodziewanie zrezygnował z funkcji szefa Rosyjskiej Izby Obrachunkowej? Zdaniem rozmówcy o2.pl w opisanej sytuacji rysują się dwie hipotezy. Po pierwsze: Rosjanie mogą szukać człowieka, który byłby "strawny" w oczach Zachodu, co może oznaczać, że tworzony jest bardzo nieformalny, skryty kanał kontaktów z Zachodem.
Kudrin ma na pewno lepsze publicity na Zachodzie niż Putin. W 2024 r. odbędą się wybory prezydenckie, powoli wkraczamy w okres kampanii. Może to gra w tranzycję władzy – pojawia się nowy człowiek w miejsce Putina, który mimo wszystko rządzi z tylnego fotela. Ten wariant mają już Rosjanie przećwiczony – tak było z podmianą Putina na Dmitrija Miedwiediewa w 2008 r. - tłumaczy mjr Cheda.
Drugą opcją jest gra klanów i frakcji w otoczeniu Putina. Kudrin nie ukrywał liberalnych poglądów, a Putin go chroni - ocenia analityk. Przypomina, że w pewnym momencie kilka lat temu Kudrin mocno "ściął się" z Miedwiediewem o wydatki na zbrojenia i armię, kiedy Miedwiediew był premierem. Ale służby nigdy nie ruszały samego Kudrina – jego ludzi tak, ale nie samego Kudrina.
Być może siłowicy, z którymi w ostatnim czasie bliżej jest Miedwiediew, chcą spalić Kudrina w oczach Putina, przekonać go, że pod bokiem wyrasta mu liberalna opozycja. Może więc twardogłowi chcą skompromitować tę frakcję. Mimo wszystko zaskakuje, że Kudrin został "wyczyszczony" z kręgów władzy. Choć faktem jest, że jako człowiek, nazwijmy to, "prywatny" - może dużo więcej. Skłaniam się ku tej drugiej opcji: odejście Kudrina z funkcji szefa RIO to jedno, ale te wrzutki o nim jako kontrkandydacie mogą być ruchami prewencyjnymi grup dookoła Putina - podsumowuje mjr Cheda.
Próba wbicia klina
Ku podobnej tezie skłania się również cytowany już Lew Kadik. Dziennikarz twierdzi, że sugestia o możliwym starcie Kudrina w wyborach prezydenckich pochodzi od Marata Baszirowa. W 2014 r. był on przez krótki czas "premierem" samozwańczej Ługańskiej Republiki Ludowej. Baszirow kojarzony jest w Rosji ze stronnictwem wrogim wobec Kudrina, uważającym byłego już szefa RIO za przedstawiciela liberałów. A to w Rosji istotny zarzut.
Istotne jest także, że medium, w którym opisano możliwość kandydowania Kudrina, należy do Konstantina Małofiejewa. Ten pomniejszy rosyjski oligarcha również należy do otoczenia Putina, a w 2014 r. współfinansował okupację Donbasu. Kadik przekonuje, że to nie pierwsza próba wbicia przez Małofiejewa klina między Kudrina a rosyjskiego prezydenta. Wszystkie poprzednie były jednak nieudane.
Można przyjąć, że sugestia Baszirowa brzmi jak ostrzeżenie dla samego Kudrina. Takie wiadomości, jeśli dotrą do Władimira Putina, mogą wzbudzić w nim obawy o lojalność starego przyjaciela, bo Putin nie toleruje żadnych rywali - mówi dziennikarz.
Dodaje też istotną uwagę. Z uwagi na to, że Kudrin przyjął postawę wyczekującą wobec wojny w Ukrainie - tzn. nie wypowiadał się ani za, ani przeciw - może to negatywnie wpłynąć na jego losy. Już sama jego rezygnacja z funkcji przewodniczącego Rosyjskiej Izby Obrachunkowej może być interpretowana jako niechęć do udziału w utrzymywaniu w stanie wojny rosyjskiego systemu finansowego, którego jest twórcą.
Łukasz Maziewski, dziennikarz o2.pl
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
