Na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Oosterhout odbyły się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę wyzwolenia Bredy przez 1. Dywizję Pancerną generała Stanisława Maczka. W obecności weteranów, przedstawicieli władz Polski i Holandii oraz licznie zgromadzonych mieszkańców, oddano hołd poległym żołnierzom.
Od piątku (25 października) Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z Ambasadą RP w Hadze organizuje udział polskiej delegacji w obchodach rocznicowych w Holandii.
W ceremonii uczestniczyli m.in. weteran 1. Polskiej Dywizji Pancernej kpt Eugeniusz Niedzielski (ps. Nead), szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, ambasador RP w Królestwie Niderlandów Margareta Kassangana, wnuczka generała Maczka - Karolina Maczek-Skillen oraz burmistrz gminy Oosterhout Frans Backhuijs.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Obecni byli także m.in. gen. Jarosław Mika oraz orkiestra i żołnierze 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania wraz z dowódcami podległych jednostek wojskowych. Na uroczystość przybyli przedstawiciele organizacji polonijnych, rodziny żołnierzy 1. Dywizji Pancernej oraz polscy parlamentarzyści, w tym senatorowie Grzegorz Schetyna i Władysław Komarnicki.
Podczas ceremonii odegrano hymny Polski i Holandii. Dzieci z miejscowej szkoły złożyły na grobach polskich weteranów białe i czerwone róże oraz fotografie poległych żołnierzy. Odmówiono także modlitwę za poległych "maczkowców".
Dzisiaj na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym chcemy upamiętnić czyny i ofiary, jakie polscy żołnierze 1. Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. Stanisława Maczka ponieśli dla odzyskania naszej wolności – powiedział burmistrz Oosterhout Frans Backhuijs, podkreślając, że ofiarność polskich żołnierzy była ogromna.
"Kawa zmieszała się z polską i holenderską krwią"
Szef UdSKiOR Lech Parell przywołał historię ppor. Tadeusza Krzyżaniaka, który w październiku 1944 roku podczas walk o Bredę był świadkiem tragicznego zdarzenia. Holenderski ojciec z kilkuletnim synem niósł polskim żołnierzom kawę. W pewnym momencie "świst pocisków zlał się z eksplozją, zginęli polscy żołnierze i Holender" – opowiadał Parell.
"Wylała się gorąca kawa, która zmieszała się z polską i holenderską krwią" – dodał. Dzięki szybkiej pomocy ppor. Krzyżaniaka ranny chłopiec przeżył.
1. Dywizja Pancerna, powołana 25 lutego 1942 roku na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego, po intensywnym szkoleniu ruszyła na front zachodni. Odegrała kluczową rolę w bitwie pod Falaise, przyczyniając się do okrążenia niemieckich armii. We wrześniu 1944 roku przekroczyła granice Holandii, wyzwalając m.in. Axel, Hulst, Baarle-Nassau, Bredę i Oosterhout. Swój szlak bojowy zakończyła zdobyciem bazy morskiej w Wilhelmshaven.
Po wojnie wielu polskich żołnierzy osiedliło się w Holandii, gdzie zostali uhonorowani najwyższymi odznaczeniami, w tym Wojskowym Orderem Wilhelma. Generał Maczek otrzymał honorowe obywatelstwo Holandii na wniosek wdzięcznych mieszkańców Bredy.
Jesteśmy winni wielkie podziękowanie wszystkim naszym bohaterom, którzy mieli ogromny udział w wyzwoleniu naszej gminy – podkreślił burmistrz Backhuijs.
Warto dodać, że w ramach rocznicowych uroczystości, na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan, na którym spoczywa gen. Stanisław Maczek, odsłonięto jego pomnik.
