Historyk Sebastian Pawlina w podcaście Muzeum Historii Polski podkreślił, że święta w czasie okupacji były szczególnie trudne.
Czas, w którym można było się zebrać razem, złapać dystans wobec dramatycznych wydarzeń, które otaczały ludzi, ale jednocześnie czas, w którym jeszcze bardziej wojenna rzeczywistość dopadała ludzi - powiedział.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Okupacyjna rzeczywistość zmusiła Polaków do kreatywności w kuchni. Ziemniaki i cebula stały się podstawą wielu potraw, a soja zastępowała ryby. Ludzie wymieniali się produktami, co wiązało się z ryzykiem, gdyż Niemcy kontrolowali zasoby żywności.
Czytaj także: Rozbrojenie Niemiec i czytanie "Przedwiośnia". O tym mówiła prasa w wigilię 100 lat temu
Wigilia w czasach okupacji. Zdobycie czegokolwiek było wyzwaniem
Ludwika Klimecka z Sokołowa wspominała, że zdobycie jedzenia na święta było wyzwaniem.
Gdy w Polsce zapanowały niespokojne czasy wojny, niełatwo było kupić jedzenie nawet na co dzień, a tym bardziej od święta - mówiła autorce książki "Moc truchleje. Opowieści wigilijne 1939-1945", Sylwii Winnik.
Edward Kubalski, prawnik, samorządowiec, poeta i działacz Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", w swoim dzienniku z 1941 r. opisał długie kolejki po ryby. Zastępowano je często soją, która była gotowana i układana w kształt ryby. Ziemniaki z cebulą były podstawowym daniem, które "zapychało" i pozwalało się najeść.
Świąteczne tradycje i wyzwania czasów okupacji
Pomimo trudności, Polacy starali się zachować świąteczne tradycje. Barbara Doniecka z Warszawy wspominała autorce książki "Moc truchleje", że choć stół był ubogi, nikt nie odchodził głodny.
Kluski z makiem, pierogi, uszka i barszcz przygotowywała mamusia - opisywała.
Święta były czasem smutku i refleksji nad losem bliskich. Puste miejsca przy stole symbolizowały tych, którzy zginęli lub zostali wywiezieni.
Zdobycie choinki było wyzwaniem, a prezenty były skromne i praktyczne. Pomimo trudnych warunków, Polacy starali się, aby Wigilia była dniem wyjątkowym. Wspomnienia z tamtych lat pokazują, jak ważne było zachowanie tradycji i wspólnoty w obliczu wojennej rzeczywistości.
Czytaj także: Kiedy urodził się Jezus? Znany Ks. wskazuje datę
