Grzyby nie dla wszystkich – kto powinien unikać ich spożywania?

Grzyby – wartości odżywcze

Zbiory grzybów rozpoczynają się już na przełomie maja i czerwca i trwają do późnej jesieni. Poszczególne gatunki grzybów wyrastają sezonowo, zwykle po obfitych opadach.

Przykładowo borowiki rosną od lipca do października, przy czym warto je zbierać we wrześniu i październiku, ponieważ wtedy mają największe owocniki.

Maślaki natomiast wyrastają od czerwca do października, lecz najlepsze ich okazy występują we wrześniu.

Czytaj także: Niezwykły grzyb nad Bałtykiem. Niewielu wie, że jest jadalny

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Od lat panowało przekonanie, że grzyby są tylko dodatkiem smakowym do potraw. Obecnie wiadomo już, że są one też źródłem niektórych składników odżywczych, m.in. składników mineralnych takich jak:

●     jod;

●     cynk;

●     selen;

●     wapń;

●     fosfor;

●     potas;

●     miedź;

●     chrom;

●     żelazo.

Znajdują się w nich także witaminy, m.in.:

●     witamina E,

●     witamina D,

●     witaminy z grupy B.

W grzybach obecne są także:

●     białko;

●     błonnik;

●     polisacharydy;

●     związki fenolowe;

●     kwasy tłuszczowe.

Grzyby są też niskokaloryczne. W zależności od gatunku 100 g grzybów to ok. 50-70 kcal.

Czytaj także: Polacy ją uwielbiają. "Są kraje, gdzie jest uznana za toksyczną"

Dlaczego grzyby mogą być szkodliwe?

Część grzybów spotykanych w polskich lasach zawiera silne toksyny, takie jak np. amanityna, muskaryna czy kwas ibotenowy, które mogą wywoływać silne objawy zatrucia, a w niektórych przypadkach zatrucia te kończą się śmiertelne.

Najczęściej spotykane trujące grzyby w Polsce to głównie muchomory, strzępiaki, stożkówka cienkotrzonowa czy borowik szatański.

Czytaj także: "Amerykanie są jednak dziwni". Sfotografowano ich we Włoszech

Zdarza się, że nawet te jadalne grzyby mogą wywoływać nieprzyjemne dolegliwości jelitowe lub stwarzać zagrożenie zdrowotne. Grzyby przede wszystkim są ciężkostrawne, przez co u niektórych osób powodują niestrawność.

Ponadto mogą wchodzić w interakcję alkoholem, co może skutkować silnymi bólami brzucha i zaburzeniami funkcji wątroby.

Ponadto grzyby, które są niewłaściwie przechowywane np. w ciepłych pomieszczeniach lub plastikowych torebkach, szybko się psują i pleśnieją. Wobec tego podczas grzybobrania najlepiej zbierać je do koszyków. Po powrocie należy od razu przygotować je do suszenia lub zamrożenia.

Czytaj także: Sylwia Grzeszczak otworzyła się na temat córki. "Będę ją wspierać"

Kto nie powinien jeść grzybów?

Spożywanie grzybów zazwyczaj nie wiąże się z wystąpieniem dokuczliwych objawów, o ile są zjadane w rozsądnych ilościach oraz gdy zostały właściwie przygotowane. Jednakże dla niektórych grup osób jedzenie grzybów może nieść za sobą wysokie ryzyko zdrowotne. Kto powinien całkowicie wykluczyć grzyby z diety?

Grzyby a dzieci

Grzyby leśne nie są odpowiednie dla dzieci w żadnej postaci. Dzieje się tak, ponieważ ich układ pokarmowy jest wrażliwy i ciągle się rozwija. Grzyby są dla nich trudne do strawienia i mogą powodować różne problemy żołądkowe, takie jak nudności, wymioty, biegunka i ból brzucha.

W niektórych przypadkach spożycie nawet niewielkiej ilości jadalnych grzybów może wywołać objawy zatrucia. Wyjątek stanowią pieczarki. Ten rodzaj grzyba jest dobrze tolerowany przez ich organizm, o ile jest odpowiednio przyrządzony.

Czytaj także: Była w 9. miesiącu ciąży. Zginęła, gdy chciała naładować telefon

Grzyby a alergie

Grzyby leśne stosunkowo rzadko wywołują reakcje alergiczne. Częściej stwierdza się je wśród osób, które już mają zdiagnozowane wziewne alergie na grzyby i pleśnie. Objawy alergii na grzyby są nasilone w sezonie jesienno-zimowym.

Zwykle obserwuje się wtedy nasilony katar, wyciek nosa i świąd. Po spożyciu grzybów można natomiast odczuć m.in. bóle głowy, wysypkę czy ból brzucha.

Czytaj także: Gdańszczanin wyszedł zapalić na balkon. To, co zobaczył, aż go zmroziło

Grzyby a osoby starsze

Osoby w podeszłym wieku również powinny zrezygnować z jedzenia grzybów, ponieważ mogą one obciążać ich układ pokarmowy.

Wraz z wiekiem procesy trawienia ulegają spowolnieniu, wydziela się mniej enzymów trawiennych oraz praca niektórych narządów układu pokarmowego jest mniej efektywna. Ponadto grzyby mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, co może obciążyć wątrobę i zwiększyć ryzyko zatruć.

Czytaj także: Nie poleciała na Ibizę. 34-latka z Pszczyny już siedziała w samolocie

Grzyby a choroby układu pokarmowego i nerek

Osoby ze stwierdzonymi chorobami wątroby, trzustki, jelit i nerek powinny wyeliminować grzyby ze swojej diety. Schorzenia te osłabiają funkcje poszczególnych narządów, co utrudnia trawienie grzybów i obciąża układ pokarmowy.

Dodatkowo grzyby zawierają duże ilości błonnika, który działa drażniąco na chore jelita. Co więcej, grzyby leśne mogą kumulować toksyny oraz metale ciężkie. Niesie t za sobą ryzyko uszkodzenia wątroby, a także nerek.

Czytaj także: Kupił 100 losów w lotto. Rezultat?

Co zrobić przy zatruciu grzybami?

Ryzyko zatrucia grzybami jest wysokie, jeśli kupuje się je z niesprawdzonych źródeł, lub gdy sami jesteśmy niedoświadczonymi grzybiarzami.

Jeżeli po spożyciu grzybów nagle gorzej się poczujesz lub gdy wystąpią u ciebie bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, gorączka, osłabienie czy dreszcze, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem lub wezwij pogotowie. Nigdy nie próbuj leczyć zatrucia grzybami na własną rękę, ponieważ może to skutkować groźnymi powikłaniami.

Czytaj także: Kupił 100 butelek coli, żeby wziąć udział w loterii. Opłaciło się?

Bibliografia:

1. Adamiak E. A., i wsp.: Zawartość metali ciężkich w wybranych gatunkach grzybów jadalnych, Acta Agrophysica, 2013, 20(1), 7-16.
2. Golianek A., Mazurkiewicz-Zapałowicz K.: Grzyby w diecie człowieka – wartość odżywcza i prozdrowotna, Kosmos. Problemy nauk biologicznych, Tom 65, 2016, Numer 4 (313), Strony 513–522.
3. Siwulski M. i wsp.: Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów występujących w polskich lasach, Sylwan 158 (2): 151−160, 2014.