Tłuszcze trans to kwasy tłuszczowe, które mogą występować w dwóch postaciach: naturalnej i sztucznej. Naturalne tłuszcze trans znajdują się w niewielkich ilościach w mięsie i produktach mlecznych pochodzenia zwierzęcego, a ich spożycie w umiarkowanych ilościach nie jest tak szkodliwe.
Jednak to właśnie sztuczne tłuszcze trans, określane również jako przemysłowe tłuszcze trans czy częściowo uwodornione tłuszcze, stanowią ogromne zagrożenie dla naszego zdrowia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Proces ich powstawania polega na chemicznej modyfikacji olejów roślinnych, co wydłuża ich przydatność do spożycia. Takie tłuszcze trans mają właściwości, które sprawiają, że są one chętnie stosowane przez producentów żywności, ale ich wpływ na zdrowie jest zgubny. Badania wykazały, że sztuczne tłuszcze trans prowadzą do znacznego wzrostu poziomu cholesterolu LDL, znanego jako „zły” cholesterol, przy jednoczesnym obniżeniu frakcji HDL, czyli „dobrego” cholesterolu. To z kolei zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i innych poważnych dolegliwości.
Tłuszcze trans w diecie Polaków
W Polsce tłuszcze trans można znaleźć w wielu popularnych produktach spożywczych. Wysokoprzetworzone produkty, takie jak smażone potrawy, ciasta cukiernicze, konserwy mięsne, parówki, dania typu fast food, margaryny, słodycze, serki topione, mrożonki i dania gotowe – wszystko to może zawierać szkodliwe tłuszcze trans. Stała obecność tych kwasów tłuszczowych w diecie Polaków podnosi stężenie trójglicerydów oraz „złego” cholesterolu LDL w krwiobiegu, jednocześnie obniżając poziom frakcji HDL.
Nadmierne spożywanie tłuszczów trans prowadzi do zaburzeń gospodarki lipidowej, co jest jednym z głównych czynników rozwoju miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, zawału serca i udaru mózgu. Dodatkowo, mogą one zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, nadwagi, otyłości, nowotworów jelita grubego, choroby Alzheimera oraz problemów z płodnością.
Tłuszcze trans. Regulacje i zakazy na świecie
Przykładem kraju, który podjął skuteczne działania, aby eliminować tłuszcze trans z diety swoich obywateli, jest Dania. Już w 1993 roku Duńczycy zidentyfikowali problem, wydając badanie naukowe, które wykazało zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych związane z tłuszczami trans. W 2003 roku Duńska Rada ds. Żywienia zakazała stosowania tłuszczów trans w żywności, co przyczyniło się do znacznej poprawy stanu zdrowia obywateli.
Polska także podejmuje już działania na rzecz eliminacji tłuszczów trans. Do obrotu dopuszczone są tylko produkty zawierające mniej niż 2 g izomerów kwasów tłuszczowych trans w 100 g tłuszczu.
Jako jeden z pierwszych krajów na świecie otrzymaliśmy certyfikat WHO Validation of Trans Fat Elimination za wdrożenie programu REPLACE. Ma on na celu obniżanie zawartości tłuszczów trans w produktach spożywczych.
Na tłuszcze trans nałożono co prawda ograniczenia, ale nie zniknęły one całkowicie z produktów spożywczych, dlatego konsumenci powinni być świadomi zagrożeń i unikać produktów, które je zawierają.
Zalecenia WHO dotyczące tłuszczów trans
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) od dawna ostrzega przed spożywaniem tłuszczów trans. Według WHO te szkodliwe kwasy tłuszczowe powinny zostać całkowicie wyeliminowane z żywności. Ich wpływ na zdrowie jest drastyczny - każdego roku na świecie niemal 300 tys. osób umiera z powodu spożywania produktów zawierających tłuszcze trans.
WHO podkreśla, że sztuczne tłuszcze trans, które powstają podczas przemysłowego uwodornienia olejów roślinnych, są niezwykle niebezpieczne. Proces ten zmienia chemiczną strukturę olejów, co sprawia, że są one bardziej stabilne i mają dłuższą przydatność do spożycia. Niestety, ta zmiana struktury powoduje poważne problemy zdrowotne, takie jak choroby serca, miażdżyca, cukrzyca typu 2 oraz inne schorzenia metaboliczne.
Jak unikać tłuszczów trans w diecie?
Unikanie tłuszczów trans może wydawać się trudne, ponieważ są one obecne w wielu popularnych produktach spożywczych. Jednak istnieje kilka prostych wskazówek, które pomogą zadbać o zdrowszą dietę. Przede wszystkim warto czytać etykiety produktów i unikać tych, które zawierają „częściowo uwodornione tłuszcze roślinne” lub „częściowo utwardzone tłuszcze roślinne”.
Zamiast produktów wysoko przetworzonych, lepiej wybierać zdrowsze opcje, takie jak świeże owoce, warzywa, pełnoziarniste pieczywo, orzechy i nasiona. Do smażenia zaleca się używanie olejów nierafinowanych, takich jak oliwa z oliwek czy olej rzepakowy, które stanowią źródło zdrowych tłuszczy nienasyconych.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
