Czym jest hiperkaliemia?
Potas to jeden z najważniejszych pierwiastków obecnych w płynie wewnątrzkomórkowym. Dzięki niemu możliwe jest właściwe działanie układu nerwowego, mięśni oraz serca.
Potas wpływa na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, bierze udział w regulacji ciśnienia osmotycznego komórek, aktywuje wiele enzymów i uczestniczy w metabolizmie węglowodanów i białek.
Poziom potasu wyższy niż 5,5 mmol/l oznacza hiperkaliemię, czyli nadmiar tego pierwiastka. Stężenie przekraczające 7,0 mmol/l może stanowić zagrożenie dla życia.
Klinicznie rozróżniamy hiperkaliemię: łagodną (5,5 mmol/l), umiarkowaną (od 6,1 do 7 mmol/l), ciężką (więcej niż 7 mmol/l).
Nadmiar potasu zwykle jest skutkiem chorób nerek, ponieważ to właśnie ten narząd reguluje poziom pierwiastka. Ryzyko hiperkaliemii zwiększa cukrzyca z niewyrównaną glikemią, niedoczynność kory nadnerczy oraz tubulopatia w przebiegu tocznia, amyloidozy, HIV czy nefropatii zastoinowej.
Wśród przyczyn znajdują się również choroby nowotworowe, niedokrwistość hemolityczna, rozpad mięśni oraz sepsa. Nie bez znaczenia jest także regularne stosowanie leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen czy naproksen.
Stężenie potasu mogą zmieniać także preparaty przeciwdrobnoustrojowe, immunosupresyjne oraz leki wykorzystywane w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Należy uważać również na produkty roślinne zawierające owoce głogu, konwalię lub żeń-szeń syberyjski.
Warto pamiętać, że częstą przyczyną hiperkaliemii jest wystąpienie błędu przy pobieraniu krwi. Pobranie krwi przy zaciśniętej stazie czy intensywne, naprzemienne zaciskanie i rozluźnianie dłoni, może prowadzić do regionalnej kwasicy i uwolnienia potasu z komórek, czego efektem będzie wynik fałszywie dodatni.
Objawy hiperkaliemii
Jak manifestuje się nadmiar potasu? Łagodna i umiarkowana hiperkaliemia w większości przypadków nie powoduje żadnych dolegliwości i jest rozpoznawana w trakcie profilaktycznych badań krwi. Jeśli symptomy występują, dotyczą przede wszystkim czynności układu nerwowego i mięśniowego. Do objawów nadmiaru potasu zaliczamy:
- osłabienie lub porażenie mięśni szkieletowych,
- osłabienie odruchów ścięgnistych (czyli np. odruchu kolanowego),
- zaburzenia rytmu serca (takie jak bradykardia, asystolia, migotanie komór),
- spadek objętości wyrzutowej serca,
- zmiany w zapisie EKG (np. skrócenie odstępów QT, poszerzenie zespołów QRS),
- parestezje, czyli zaburzenia czucia (mrowienie, drętwienie, uczucie gorąca lub zimna),
- splątanie.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Leczenie hiperkaliemii
Hiperkaliemia wymaga konsultacji z lekarzem, który zaproponuje najlepszą metodę postępowania. Przede wszystkim pacjent powinien zaprzestać stosowania suplementów diety lub leków zawierających potas.
W przypadku zdiagnozowania hiperkaliemii, szczególnie istotne jest monitorowanie EKG i czynności życiowych. Nadmiar potasu może zostać usunięty z organizmu z pomocą diuretyków pętlowych czy specjalnych preparatów wiążących potas w przewodzie pokarmowym. Chorzy z zaawansowaną niewydolnością nerek i objawami hiperkaliemii, zwykle wymagają hemodializy, która ma na celu usunięcie toksyn znajdujących się we krwi chorego. Metoda ta nazywana jest przez specjalistów "sztuczną nerką".
W leczeniu hiperkaliemii niezwykle istotna jest dieta. W przypadku jej zdiagnozowania należy ograniczyć spożywanie produktów, takich jak: ziemniaki, suszone owoce, pomidory, kakao, czekolada, orzechy, buraki, szpinak, awokado, nasiona roślin strączkowych, ryby, grzyby, banany, brzoskwinie, morele.
Za wystarczający poziom spożycia potasu wśród osób dorosłych (niezależnie od wieku i płci) uważa się 3500 mg/ dobę.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
