W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba wróbli w Polsce zmniejszyła się o około 1,5 miliona par lęgowych, co stanowi ponad 20-procentowy spadek. Jeszcze niedawno stada tych ptaków liczyły setki osobników, dziś widok kilkudziesięciu jest rzadkością. Prof. Grzegorz Neubauer z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN podkreśla, że wróbel to ptak, który od wieków towarzyszy człowiekowi, adaptując się do zmieniających się warunków środowiskowych.
W przeszłości, zwłaszcza w okresie intensywnego wykorzystania zwierząt gospodarskich, wróble znajdowały obfite źródła pożywienia w postaci rozsypanego ziarna. Wraz z postępem technologicznym i zmianami w rolnictwie dostępność takiego pokarmu zaczęła maleć, a wróbli zaczęło ubywać — wyjaśnia prof.Neubauer w rozmowie z Polską Agencję Prasową.
Badacz podkreślił, że nie do końca wiadomo, "skąd takie pogorszenie ich stanu w ostatnich dekadach, także w miastach". Wskazuje, że może mieć na to wpływ modernizacja budynków i rozwój urbanizacji prowadzą do utraty miejsc lęgowych. Nowoczesne budownictwo z gładkimi elewacjami nie daje wróblom możliwości gniazdowania. Do tego śmiertelną pułapką dla wróbli stają się szklane powierzchnie, o które ptakom zdarza się uderzyć. Skutki są zwykle tragiczne.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kolejnym czynnikiem, którego znaczenia nie da się bagatelizować, jest wzrost liczebności drapieżników, takich jak krogulec i kot domowy, które polują na wróble. W Polsce koty często są puszczane luzem, co zwiększa zagrożenie dla ptaków. Dodatkowo, kolizje z samochodami, zanieczyszczenia środowiska, hałas i sztuczne światło również mogą wpływać na spadek liczebności wróbli.
Konsekwencje dla ekosystemu
Spadek liczebności wróbli ma poważne konsekwencje dla ekosystemu. Wróble odgrywają istotną rolę w regulacji populacji owadów, co jest szczególnie ważne w miastach i na terenach rolniczych. Ich znikanie może prowadzić do wzrostu liczby owadów, co z kolei zwiększa zapotrzebowanie na chemiczne środki ochrony roślin.
Historia pokazuje, że drastyczne zmniejszenie liczebności wróbli może prowadzić do poważnych konsekwencji. Przykładem jest akcja przeprowadzona w Chinach w latach 50. XX w., kiedy masowe tępienie wróbli doprowadziło do plagi szarańczy i klęski głodu.
Aby przeciwdziałać dalszemu spadkowi liczebności wróbli, konieczne są działania ochronne. Należy monitorować populację, ograniczać stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, zachowywać zielone przestrzenie w miastach oraz instalować budki lęgowe. Wróble są istotnym ogniwem w skomplikowanej sieci zależności ekologicznych, dlatego ich ochrona jest kluczowa dla zachowania równowagi w ekosystemach miejskich i rolniczych.
