Minister obrony Mariusz Błaszczak gościł w Korei Południowej. W Seulu spotkał się z politykami i przedstawicielami koreańskiego przemysłu. Tematem były kolejne zakupy sprzętu wojskowego na rzecz polskiej armii. Czego możemy się spodziewać? Prawdopodobnie nowych bojowych wozów piechoty. I - być może - armatohaubic.
Wynika z tego, że Wojsko Polskie może się spodziewać nowych rozwiązań technologicznych. Szczegóły nie zostały na razie ujawnione przez MON, jednak można założyć, że w niedługim czasie pojawią się nad Wisłą nowe typy uzbrojenia. Dla wojska może to oznaczać pożegnanie się z wysłużonymi, pamiętającymi zimną wojnę, poradzieckimi BWP-1. Ma to swoje plusy, ale także minusy.
Chodzi przede wszystkim - o czym mówią eksperci - o kwestie związane z serwisowaniem i logistyką. W przypadku zakupu sprzętu wojskowego, nieobecnego dotąd w danej armii trzeba będzie przeszkolić jego użytkowników w obsłudze i użytkowaniu go. A to potrwa. Dochodzi także kwestia napraw i części zamiennych. Jeśli trzeba będzie je dostarczać z Korei, to znacznie wydłuży to czas serwisowania. Decyzje jednak, jak pisze rzecznik Agencji Uzbrojenia, płk Krzysztof Płatek "jeszcze nie zapadły".
Dwie opcje na stole
Skupmy się zatem na tym, co wiadomo. Minister Błaszczak spotkał się z przedstawicielami Hanwha Techwin. Firma ta, jak mówi mówi ekspert ds. wojsk pancernych i zmechanizowanych z magazynu "Wojsko i Technika", ma w ofercie dwa BWP, tj. lekki K21 i ciężki AS21. Pierwszy z nich to maszyna będąca w służbie od około dekady i wciąż zamawiana na rzecz koreańskich wojsk lądowych. Ma jednak swoje wady.
To ciekawy wóz. Z jednej strony ma wiele interesujących rozwiązań, np. jest uzbrojony w bardzo silną szwedzką 40 mm armatę i może pływać. W pewnym sensie jest to więc odpowiednik Borsuka. Z drugiej strony, jest w pewnym zakresie wręcz anachroniczny, bo desant nie ma do dyspozycji nowoczesnych siedzisk przeciwwybuchowych, a prymitywne ławeczki rodem z lat 60. Siła ognia niby jest duża, ale wóz nie ma przeciwpancernych pocisków kierowanych, więc jego możliwość walki z czołgami, w odróżnieniu od wszystkich rosyjskich czy wielu zachodnich BWP, ograniczona jest do ostrzeliwania z armaty północnokoreańskich klonów T-62 i innych zabytków - mówi Kucharski.
Dodaje, że także pływalność jest w tej maszynie uzyskana w "dziwaczny sposób" - za pomocą nadmuchiwanych pływaków. Ich przebicie może zakończyć się tragicznie dla żołnierzy, zresztą zdarzały się wypadki śmiertelne podczas testów.
Czy na pewno chcemy oddać życie żołnierzy "w ręce" pojazdu niby będącego odpowiednikiem Borsuka, ale nieposiadającego wielu jego zalet? Jeśli nie, jest jeszcze AS21 Redback, zdecydowanie potężniejszy. To ciężki BWP opracowany na eksport i oferowany np. siłob zbrojnym Australii. Jest znakomicie opancerzony, może być uzbrojony w różne wieże, aktualnie jest to wieża izraelsko-australijska, dość podobna do ZSSW-30 - mówi dalej Kucharski.
W przypadku tego rozwiązania obaw o zdolności bojowe wozu jest mniej. Ale podobne rozwiązania znane są także z polskiego podwórka. Polska rozwija swojego "Borsuka", ma także możliwość rozwijania wozów projektu "Anders". Ten ostatni, jak przekonuje Kucharski, w ciężkiej wersji miał być faktycznie odpowiednikiem Redbacka: potężnie uzbrojonym i o masie ponad 40 ton. Na tej kanwie stawia pytanie o powód, dla którego opieramy się na zagranicznym przemyśle, skoro mamy rodzime rozwiązania lub chociaż podstawy do ich stworzenia.
Drugi typ BWP pewnie trafi do 18. Dywizji Zmechanizowanej, ukochanego dziecka ministra Błaszczaka. Zapewne będzie grana narracja o szybkich dostawach. Byłby to może argument, bo wszystkie ekipy rządzące po 1989 roku dbały solidarnie o to, żeby nie zastąpić archaicznych, konstrukcyjnie blisko 60-letnich BWP-1. Warto jak najszybciej się z nimi pożegnać, ale czy zakup zagranicznych BWP znacząco przyspieszy ich wyparcie? Od zamówienia do dostawy pierwszych wozów miną dwa albo trzy lata, potem szkolenie i tak dalej. W tym samym czasie Huta Stalowa Wola deklaruje, że może wyprodukować 100-120 Borsuków rocznie, oczywiście nie od pierwszego roku produkcji - podkreśla Kucharski.
A deklarowane przez HSW możliwości są jeszcze większe i mogą sięgać nawet 160 pojazdów. Kolejny, obcy typ BWP oznacza, zdaniem eksperta, problemy logistyczne i zwiększone koszty utrzymania parku maszyn.
Jeżeli wóz będzie miał być dostarczony faktycznie "szybko" - cokolwiek to w rzeczywistości znaczy - nie będziemy mogli zastosować naszej wieży ZSSW-30, jednej z najlepszych na świecie w swojej klasie. Zamiast tego będziemy mieli, owszem, silną armatę, ale w nowym kalibrze i bez ppk, jeśli minister Błaszczak wybierze K21, lub po prostu obcą, może i dobrą, ale nietypową dla nas wieżę na AS21. Sądzę, że w szale udawanego przyspieszania modernizacji kosztem polskiej gospodarki i potencjału produkcyjno-naukowego jedynym, co mogłoby być z Polski w takim pojeździe, to żołnierze i może system łączności. To nie jest dobry pomysł - podsumowuje Bartłomiej Kucharski.
Jak Kuwejt tylko bez ropy
Podobnego zdania jest dziennikarz "Nowej Techniki Wojskowej", Dawid Kamizela. Zauważając plusy pomysłu, czyli uzupełnienie braków i luk w wyposażeniu sił zbrojnych, dostrzega jednak też obawy. Związane, niestety, głównie z realizacją zamówień dla wojska w przeszłości.
Przekonuje, że gdybyśmy widzieli takie analogiczne działania polityków z krajów, gdzie jest wyższa kultura podejmowania decyzji politycznych, to nie miałby obaw. Ale w tym przypadku ma. Zaznaczając, że zakupy BWP z Korei mogłyby być racjonalne, gdyby były częścią planu, który nie zmieni się przez 10-15 lat. Ale w Polsce nie jest to tak oczywiste.
My to już widzieliśmy i wiemy jak to w Polsce wygląda, choćby na przykładzie systemu LOARA czy planu na sześć korwet, które skończyły się jednym, niedozbrojonym, patrolowym "Ślązakiem". To jest wzmożenie na kanwie wojny w Ukrainie. Widać desperację decydentów przy zakupach. Za kilka lat będziemy potężnie zadłużeni i okaże się, że będzie trzeba ścinać kontrakty. Wtedy zetnie się kontrakt polski, czyli Borsuka, bo o ile zerwanie umowy z firmą zagraniczną grozi dużymi karami umownymi, to już krajowe przedsiębiorstwa można stosunkowo łatwo spacyfikować - mówi dziennikarz.
Przekonuje, że możemy mieć dobre, polskie rozwiązanie, jakim jest wspomniany wyżej BWP "Borsuk". Ale w przypadku zamówienia kierowanego do Korei, zamiast ok. 1000 Borsuków będziemy mieli zamówienie ścięte do kilkuset maszyn, co podniesie koszt jednostkowy i podniesie koszt zamówienia. I wtedy… znowu się je przytnie, żeby zejść z kosztów.
Borsuka złożylibyśmy sami, z własnych komponentów, pod naszą kontrolą. A tak weźmiemy gotowy produkt, z półki, ze stratą dla naszego przemysłu obronnego. Innymi słowy zachowujemy się jak Kuwejt albo Zjednoczone Emiraty Arabskie, które też kupują dużo sprzętu za granicami. Z tym że my różnimy się od nich tym, że nie mamy ropy, którą moglibyśmy za to wszystko zapłacić - kończy Kamizela.
Logistyka, głupcze!
Ostrożny optymizm zachowuje dr Michał Piekarski z Instytutu Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego. W rozmowie z o2.pl przypomina, że każdy system uzbrojenia funkcjonuje w kontekście - zadań, organizacji i przede wszystkim logistyki wojskowej. Bo dwa różne typy BWP w siłach zbrojnych równają się różnej logistyce: dostaw części zamiennych, serwisowania i szkolenia. Nawet gdyby byłby to zakup z półki, to można po prostu mieć dwa typy brygad. Jedna na Borsukach, jedna na koreańskich - można to nawet, jak mówi dr Piekarski, podzielić na poziomie dywizji.
W związku z tym zakupy w Korei należy oceniać w kontekście tego, jaką wizje Wojska Polskiego mamy. Na razie jest mowa tylko o liczebności ludzi - do 300 tysięcy, w tym 50 tysięcy w WOT. Czy chcemy mieć cztery czy może pięć dywizji? Czy istniejące zostaną przeformowane? Dlaczego chcemy BWP z Korei, obok Borsuka i przede wszystkim jaki jest "master plan" dla wojsk pancernych i zmechanizowanych? Czy oznacza to jak najszybsze wycofanie BWP-1? Bo można się tego domyślać - pyta.
Polonizacja - eksport - rozwój
Były Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych, gen. br. rezerwy Mirosław Różański przypomina, że Korea to jeden z nielicznych partnerów, w przypadku którego nie mieliśmy zacięć w dostawach zamówionego sprzętu. Z Korei kupowaliśmy np. podwozia do armatohaubic "Krab", które mają trafić na Ukrainę. Ale rozwój sił zbrojnych to nie tylko zakupy.
Mówiąc o dostawach BWP, mam swoiste deja vu z przeszłości. Oto w przededniu wprowadzeniu Borsuka do sił zbrojnych poszukujemy dostawcy, który dostarczy nam nowy rodzaj wozu, a co za tym idzie – nowe wyzwania. Widziałbym w tym sens, gdyby były prowadzone z dostawcą koreańskim rozmowy o fuzji technologicznej, transferze technologii. Jeśli zaś jest to kolejny zakup z półki, to ja tu logiki nie widzę. Minister Błaszczak zapewniał, że polska armia będzie wyposażana w polski sprzęt – i co? - pyta generał w rozmowie z o2.pl.
Warto, jak mówi, głośno powtarzać, że zwiększanie potencjału obronnego państwa nie polega tylko na zakupach. Choćby nawet najlepszych systemów. Potrzebna jest ich polonizacja: we współprodukcji, serwisowaniu i możliwości dalszej sprzedaży nabywanych systemów.
Weźmy pod uwagę np. zakup systemu HIMARS. Gdyby zrealizowano choćby na takim poziomie, jak np. z Kongsbergiem przy zakupie MJR, to już byłoby nieźle. W przypadku koreańskiego zakupu BWP niestety nie wróżę dobrze naszemu przemysłowi zbrojeniowemu - mówi dalej Różański.
Jako błąd ocenia, że Polska nie wchodzi w duże programy zbrojeniowe na świecie, jak choćby współtworzony przez dziewięć krajów program F-35. Przypomina, że rolą polityków jest dbanie o potencjał obronny państwa, czyli to wszystko, o czym mówił powyżej.
Nie zwykłe kupowanie produktu z półki, tylko rozwój i polonizowanie. A tego w tym przypadku nie widzę - konkluduje oficer.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
