Tak dawniej witano wiosnę. Topienie Marzanny na starych zdjęciach

Wiosna to czas odrodzenia i radości, a jednym z najstarszych polskich zwyczajów związanych z jej nadejściem jest topienie Marzanny. Ten starosłowiański obrzęd, pełen symboliki i tradycji, do dziś łączy pokolenia w celebracji nowego początku. Zobacz, jak dawniej obchodzono pierwszy dzień wiosny.

x
Źródło zdjęć: © Narodowe Archiwum Cyfrowe | Narodowe Archiwum Cyfrowe
oprac.  MABD

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wiosna to czas, kiedy przyroda budzi się do życia, a ludzie z radością witają cieplejsze dni. W Polsce jednym z najbardziej znanych obrzędów związanych z nadejściem tej pory roku jest topienie Marzanny. To starosłowiański zwyczaj, który symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie wiosny. Choć jego korzenie sięgają dawnych czasów, nadal jest żywo kultywowany, łącząc pokolenia w radosnym świętowaniu.

/ 8Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki przez wieś

Dziewczynki w strojach góralskich niosą udekorowane gałązki prze
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Topienie Marzanny to jeden z najstarszych polskich zwyczajów, który przetrwał próbę czasu. Wywodzi się z obrzędów starosłowiańskich, gdzie Marzanna była postrzegana jako bogini zimy i śmierci.

/ 8Dzieci w strojach góralskich biegną przez wieś z kukłą Marzanny

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wierzono, że jej obecność przynosiła zimno i ciemność, a jej odejście oznaczało nadejście wiosny i odrodzenie przyrody. W dawnych czasach, kiedy ludzie byli ściśle związani z cyklami natury, topienie Marzanny miało głębokie znaczenie symboliczne. Było to nie tylko pożegnanie zimy, ale także rytuał mający zapewnić urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku.

/ 8Procesja dzieci w strojach góralskich niosących kukłę Marzanny.

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tradycyjnie dzieci niosły kukłę Marzanny oraz wiązki słomy do najbliższego zbiornika wodnego.

/ 8Dzieci z kukłami Marzanny czekające nad brzegiem Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W niektórych regionach Polski towarzyszyły temu śpiewy i tańce, co dodaje wydarzeniu jeszcze więcej kolorytu.

/ 8Dzieci wrzucają wiązki słomy do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Po dotarciu na miejsce, w atmosferze radości i zabawy, była podpalana i wrzucana do wody.

/ 8Płonąca kukła Marzanny wrzucona do Dunajca

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

Palenie kukły Marzanny, symbolizującej zimę i śmierć, miało na celu oczyszczenie i odrodzenie przyrody. Wierzono, że spalenie Marzanny przynosi urodzaj i obfitość w nadchodzącym roku, a także oznacza nadejście cieplejszych dni i nowego życia. To rytuał, który miał zapewnić pomyślność i dobrobyt.

/ 8Dzieci obserwują płonące kuły spływające Dunajcem

x
© Narodowe Archiwum Cyfrowe

W dawnych czasach palenie Marzanny było obarczone licznymi przesądami, które ludzie traktowali z dużą powagą. Wierzono, że dotknięcie kukły unoszącej się na wodzie mogło prowadzić do uschnięcia ręki. Ponadto spoglądanie za siebie w drodze powrotnej z ceremonii mogło, według wierzeń, sprowadzić chorobę.

Dzisiejsze obchody związane z topieniem Marzanny znacznie różnią się od tych, które miały miejsce w przeszłości. Obecnie jest to przede wszystkim forma rozrywki. Dzieci i młodzież z zapałem tworzą kukły, które później są palone i wrzucane do wody, co symbolizuje pożegnanie zimy i powitanie cieplejszych dni. W wielu regionach Polski wydarzeniu temu towarzyszą śpiewy, tańce oraz inne formy zabawy, które podkreślają wspólnotowy charakter tego święta.

Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 23.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 23.12.2025 – losowania Lotto, Lotto Plus, Euro Jackpot, Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wóz strażacki wypadł z drogi. Za kierownicą pijany strażak
Wóz strażacki wypadł z drogi. Za kierownicą pijany strażak
17 egzekucji w ciągu 48 godzin. Wstrząsające doniesienia z Iranu
17 egzekucji w ciągu 48 godzin. Wstrząsające doniesienia z Iranu
O ile wzrośnie zasiłek pogrzebowy? MRPiPS o tym, co nas czeka w 2026 r.
O ile wzrośnie zasiłek pogrzebowy? MRPiPS o tym, co nas czeka w 2026 r.
Wielki powrót Vonn. Będzie jedną z najstarszych zawodniczek na Igrzyskach 2026
Wielki powrót Vonn. Będzie jedną z najstarszych zawodniczek na Igrzyskach 2026
Czarne chmury nad prawnikiem. Na jego rachunek wpłynęło 3,5 mln zł
Czarne chmury nad prawnikiem. Na jego rachunek wpłynęło 3,5 mln zł
Jest decyzja. Dwie gwiazdy Górnika Zabrze zostają w klubie
Jest decyzja. Dwie gwiazdy Górnika Zabrze zostają w klubie
Przyszłość Grenlandii. Stanowcza reakcja Macrona na słowa Trumpa
Przyszłość Grenlandii. Stanowcza reakcja Macrona na słowa Trumpa
Od trzech lat walczy z rakiem. Dramatyczny apel syna przed świętami
Od trzech lat walczy z rakiem. Dramatyczny apel syna przed świętami
Tragedia w Biedronce. Mężczyzna nagle chwycił się za serce
Tragedia w Biedronce. Mężczyzna nagle chwycił się za serce
Na drodze leżał mężczyzna. Sierżant nie wahał się ani chwili
Na drodze leżał mężczyzna. Sierżant nie wahał się ani chwili
Zatrzymał się oplem. Podłożył ogień. Trwają poszukiwania
Zatrzymał się oplem. Podłożył ogień. Trwają poszukiwania