Ludzkie szczątki i grobowce. Ujawniła je odwilż

Portal IFL Science przypomina historię niezwykłego znaleziska na terenie wschodniej Eurazji. Topniejąca wieczna zmarzlina odsłoniła cmentarz, który funkcjonował w okolicach mongolskiego jeziora Chubsuguł jeszcze w 1206 r.

Jezioro Chubsuguł.Jezioro Chubsuguł.
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
oprac.  NGA

Warto wspomnieć, że właśnie na początku XIII w. Czyngis-chan został władcą wszystkich Mongołów. Jego armia szarżowała nie tylko w Azji, ale też w Europie, czego dowodem jest m.in. bitwa pod Legnicą w 1241 r., gdzie klęskę poniosły wojska Henryka II Pobożnego.

Imperium mongolskie zasłynęło jako największe imperium w historii. Obejmowało ono tereny od wybrzeży Pacyfiku aż po Europę Wschodnią i miało powierzchnię ok. 23 mln km kwadratowych.

Ludzkie szczątki z XIII wieku

Trzynastowieczny cmentarz odsłonił szereg kosztowności oraz ludzkie szczątki, które pochodzą jeszcze z czasów imperium mongolskiego. Badania w regionie Chubsuguł, na które powołuje się IFL Science, opublikowano w czasopiśmie "Communications Biology".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Szczątki 11 osób znaleziono na rzeczonym cmentarzu na terenach dawnego imperium Czyngis-chana. Naukowcy zwrócili uwagę na zaskakująco dobry stan zidentyfikowanych ciał, co wynikało to z panujących w tamtejszych rejonach warunków.

Niska temperatura pozwoliła zachować szczątki w dobrym stanie, jednak topniejąca wieczna zmarzlina jest dla naukowców problemem. Chodzi o rosnącą temperaturę i odsłanianie ciał – to połączenie sprawia, że szczątki mogą zacząć coraz szybciej się rozkładać, a w efekcie – przepaść. Problemem są także potencjalne grabieże.

Uczeni postanowili zbadać pozostałości ludzi, by zrozumieć ich styl życia oraz dietę. Badanie tego drugiego elementu pozwoliło wysnuć wnioski, że arystokraci z imperium mongolskiego pili bardzo dużo mleka jaków.

To właśnie powiązanie ludzkich szczątków z mongolskich grobowców z dowodami na spożywanie mleka jaków było dla naukowców ważnym odkryciem. IFL Science zauważa, że zwierzęta te stanowiły wysokoenergetyczne źródło pożywienia dla tamtejszej ludności. "Jaki odgrywają niezwykle istotną rolę w kulturze ludzi w wysoko położonych regionach wschodniej Eurazji" – czytamy.

Mleko jaków nie było jednak jedynym, jakimi żywili się Mongołowie. Białka zidentyfikowane z kamienia nazębnego odkrytych szczątków świadczą też o tym, że pochowani przy jeziorze Chubsuguł ludzie pili również mleko koni, owiec, kóz i krów.

"Naszym najważniejszym odkryciem była elitarna kobieta pochowana w kapeluszu z kory brzozowej i jedwabnych szatach przedstawiających złotego smoka z pięcioma szponami. Analizy proteomiczne wykazały, że piła mleko jaka przez całe życie" – twierdzi Alicia Ventresca-Miller z Uniwersytetu w Michigan.

Na cmentarzu znaleziono nie tylko same ciała. Naukowcy mówią też o szeregu drogocennych materiałów, z którymi ok. 800 lat temu pochowano tam ludzi. Szlachetne materiały wskazują, że na cmentarzu chowani byli ludzie o wysokim statusie społecznym.

W grobach znaleziono wyroby ze skóry, złoto oraz jedwab. Naukowcy doceniają też znalezione ceramiczne naczynia, które dostarczyły kolejnych informacji na temat wierzeń ludzi sprzed kilkuset lat oraz codziennego życia w największym imperium w historii.

Wybrane dla Ciebie
Niezwykła pasterka w Tatrach. Gromadzi wiernych z całego kraju
Niezwykła pasterka w Tatrach. Gromadzi wiernych z całego kraju
Wzruszający gest policjanta. "W oku 78-latka zakręciła się łza"
Wzruszający gest policjanta. "W oku 78-latka zakręciła się łza"
Porównał Putina do kanibala. Rosyjski ksiądz ukarany
Porównał Putina do kanibala. Rosyjski ksiądz ukarany
Czekano na to 500 lat. Historyczna pasterka w Dublinie
Czekano na to 500 lat. Historyczna pasterka w Dublinie
Pokazali nagranie z Krakowa. "Trzy razy próbował uciekać"
Pokazali nagranie z Krakowa. "Trzy razy próbował uciekać"
Zobaczył tęczową aureolę w Tatrach. Od razu chwycił za telefon
Zobaczył tęczową aureolę w Tatrach. Od razu chwycił za telefon
Zemsta Ukraińców. Potężna eksplozja w Moskwie
Zemsta Ukraińców. Potężna eksplozja w Moskwie
Postawili to w lasach. Już wiadomo, co jest w środku
Postawili to w lasach. Już wiadomo, co jest w środku
Pojmali żołnierzy Kim Dzong Una. Ujawnili treść ich listu
Pojmali żołnierzy Kim Dzong Una. Ujawnili treść ich listu
Stanął przed kamerą i się zaczęło. "Radosne brykanie"
Stanął przed kamerą i się zaczęło. "Radosne brykanie"
Muniek broni rosyjskich sportowców w Polsce. "Lepiej dla nas niż dla Putina"
Muniek broni rosyjskich sportowców w Polsce. "Lepiej dla nas niż dla Putina"
Okrutne znalezisko w gdańskim lesie. "Nielegalny proceder"
Okrutne znalezisko w gdańskim lesie. "Nielegalny proceder"