Rytualne ofiary ze zwierząt. Tysiące kości odkryte w Europie

Odkryte w Hiszpanii znalezisko pochodzi z epoki żelaza i zbiera w jednym miejscu kilka tysięcy kości pochodzących od 52 zwierząt. Archeologowie zaczynają się domyślać, z jakich powodów pogrzebano te stworzenia.

Kości znalezione w HiszpaniiKości znalezione w Hiszpanii
Źródło zdjęć: © National Project Construyendo Tarteso
Mateusz Tomiczek

6770 kości pochodzących od 52 różnych zwierząt odkryto na terenie Casas del Turuñuelo, które w V wieku p.n.e. było zamieszkałą osadą. Według badaczy są one pozostałością po dawnym dole ofiarnym.

W skład znalezisk wchodzą szkielety co najmniej 41 koni, sześciu sztuk bydła rogatego, czterech świń i jednego psa, a zwierzęta pochowano w trzech falach w nieznanym dokładnie odstępie czasu. Analiza kości dała jednak naukowcom wiele do myślenia.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Potężne ulewy na południu Europy. Rzeki zalały miasta

Ofiarny dół

Okazuje się, że dwie pierwsze partie zwierząt pochowano w dole w nienaruszonym stanie, często parami i w rytualnym ułożeniu. Z kolei trzecia warstwa nosi znamiona praktyk rzeźniczych. Bardzo prawdopodobne, że ostatecznie ofiara ze zwierząt przekształciła się w ucztę, podczas której spożywano mięso ostatnich spoczywających w jamie stworzeń.

Analiza kości wskazuje, że złożone w ofierze zwierzęta były zdrowe i nie zginęły w wyniku nieplanowanych zdarzeń losowych. Zwyrodnienia na szkieletach koni i fakt składania ich w ofierze w parach świadczyły też, że zwierzęta były za życia używane w celach pociągowych, a niektóre z nich z pewnością wykorzystywano do jazdy. Być może służyły one wojownikom epoki żelaza. Badacze odkryli też ślady na zębach wskazujące zastosowanie przez ówczesnych jeźdźców jakiegoś rodzaju wędzideł.

Kolejnymi dowodami na rytualny charakter dołu są ślady spalonych substancji roślinnych, które są typowe dla rytuałów składania ofiar całopalnych.

Historia zna przypadki podobnych ofiar

Znalezisko dowodzące przeprowadzania masowych ofiar ze zwierząt w rejonie Morza Śródziemnego jest niezwykłe, jednak o takich praktykach wspomina kilka źródeł literackich. W samej "Odysei" Homera można natknąć się na historię złożenia 81 czarnych byków w ofierze przez króla Nestora. Z kolei "Iliada" opowiada o 50 czarnych baranach, które Peleus, ojciec Achillesa ofiarował bogom.

Wybrane dla Ciebie
Trump krytykuje ujawnienie zdjęć Billa Clintona z Ghislaine Maxwell. "Straszne"
Trump krytykuje ujawnienie zdjęć Billa Clintona z Ghislaine Maxwell. "Straszne"
Kuriozalny wywiad. Wpadka rosyjskiej dziennikarki
Kuriozalny wywiad. Wpadka rosyjskiej dziennikarki
Ujawnili partnerkę patriarchy Cyryla. Jest z nim od 50 lat
Ujawnili partnerkę patriarchy Cyryla. Jest z nim od 50 lat
Kupowali choinkę, dostali mandat. Wszystko nagrał. "Żenada"
Kupowali choinkę, dostali mandat. Wszystko nagrał. "Żenada"
Pogoda na Sylwestra. Polacy szykujcie się
Pogoda na Sylwestra. Polacy szykujcie się
Czarny scenariusz dla Ukrainy. "Sytuacja może stać się krytyczna"
Czarny scenariusz dla Ukrainy. "Sytuacja może stać się krytyczna"
Wyniki Lotto 22.12.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Wyniki Lotto 22.12.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Ekstra Premia, Mini Lotto, Kaskada
Dobra wiadomość dla pasażerów. PKP szykuje zmiany na święta
Dobra wiadomość dla pasażerów. PKP szykuje zmiany na święta
Niepewna przyszłość Neymara. Wszystko przez operację kolana
Niepewna przyszłość Neymara. Wszystko przez operację kolana
Wozili ludzi na aplikację, sprawdziła ich policja. Oto wyniki kontroli
Wozili ludzi na aplikację, sprawdziła ich policja. Oto wyniki kontroli
Osiem województw zagrożonych. IMGW ostrzega
Osiem województw zagrożonych. IMGW ostrzega
Mieli zagrać mecz w Australii. Z tego powodu musieli go odwołać
Mieli zagrać mecz w Australii. Z tego powodu musieli go odwołać