Herbata to napój, który może zarówno dodać energię, jak i pomóc się wyciszyć. Wszystko zależy od jej rodzaju, sposobu parzenia i zawartych w niej składników. Niektóre herbaty, jak czarna czy zielona, pobudzają dzięki zawartości kofeiny, inne – jak rumianek czy melisa – wspierają relaks i spokojny sen.
Wybór odpowiedniej herbaty o właściwej porze dnia znacząco wpływa na samopoczucie. Które herbaty najlepiej pić rano, a które wieczorem, aby nie zakłócić rytmu dobowego? Sprawdź, jak działają różne rodzaje herbat i które z nich pasują do twojego stylu życia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak herbata wpływa na organizm?
Herbata może działać zarówno pobudzająco, jak i uspokajająco, w zależności od jej rodzaju, sposobu parzenia i zawartości aktywnych składników. Główne substancje odpowiedzialne za jej działanie to kofeina i L-teanina.
Kofeina w herbacie działa inaczej niż w kawie – uwalnia się wolniej, więc zapewnia łagodniejsze i dłużej utrzymujące się pobudzenie bez nagłych skoków energii. Ilość kofeiny zależy od rodzaju herbaty – najwięcej ma czarna i yerba mate, mniej zielona, a rooibos i napary ziołowe nie zawierają jej wcale.
L-teanina to aminokwas, który działa uspokajająco i redukuje stres, jednocześnie poprawiając koncentrację. Dzięki jej obecności herbata pobudza, ale bez nadmiernego napięcia, jakie czasem powoduje kawa.
Na działanie herbaty wpływa też czas i temperatura parzenia. Krótsze parzenie (1-2 minuty) zapewnia napar o łagodniejszym działaniu, natomiast dłuższe (3-5 minut) powoduje, że uwalnia się więcej kofeiny, która wzmacnia efekt pobudzający. W przypadku herbat relaksujących dłuższe parzenie sprzyja wydobyciu kojących właściwości naparu.
Pobudzające herbaty – które dodają energię?
Nie każda herbata działa relaksująco – niektóre pobudzają organizm równie skutecznie jak kawa, ale w łagodniejszy i bardziej stabilny sposób. Ich działanie wynika z obecności kofeiny, która poprawia koncentrację oraz L-teaniny, która pomaga uniknąć nagłych skoków i spadków energii.
Czarna herbata – zawiera sporą ilość kofeiny, dlatego może być dobrym wyborem na poranek. Pobudza, ale dzięki obecności L-teaniny jej działanie jest bardziej zrównoważone niż w przypadku kawy
Zielona herbata – zazwyczaj ma mniej kofeiny niż czarna, choć niektóre jej rodzaje (np. matcha, gyokuro) mogą zawierać jej więcej. Dzięki L-teaninie działa pobudzająco, ale w sposób bardziej zrównoważony, wspierając koncentrację bez uczucia niepokoju.
Yerba mate – prawdziwy zastrzyk energii! Zawiera kofeinę oraz mateinę, które pobudzają i poprawiają wydolność organizmu. Działa intensywniej niż zwykła herbata, dlatego jest dobrą alternatywą dla kawy.
Oolong – herbata półfermentowana, która pobudza umiarkowanie. Wspiera metabolizm i dodaje energię, ale bez nagłego "uderzenia", jakie daje kawa czy yerba mate.
Biała herbata – zawiera najmniej kofeiny spośród herbat pobudzających, ale dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów poprawia koncentrację i ogólne samopoczucie.
Jeśli szukasz łagodniejszej alternatywy dla kawy, te herbaty są idealnym wyborem. Ważne jest jednak unikanie ich wieczorem – nadmiar kofeiny zakłóca sen i powoduje, że trudno jest się wyciszyć.
Herbaty na noc – które pomagają się wyciszyć?
Nie każda herbata działa pobudzająco – niektóre wręcz wspierają relaks i ułatwiają zasypianie. Kluczowe są ich składniki, takie jak flawonoidy, olejki eteryczne i związki roślinne, które wpływają na układ nerwowy i pomagają redukować stres.
Rumianek – jedna z najpopularniejszych herbat na sen. Zawiera apigeninę, która działa uspokajająco, pomaga rozluźnić mięśnie i ułatwia zasypianie.
Melisa – idealna na wieczór, gdy stres utrudnia wyciszenie. Działa kojąco na układ nerwowy, obniża napięcie i łagodzi objawy niepokoju.
Rooibos – nie zawiera kofeiny, a jego delikatny smak powoduje, że jest świetnym wyborem na wieczór. Wspomaga regenerację organizmu i pomaga w głębszym śnie.
Lawenda i mięta – lawenda działa relaksująco, a mięta wspomaga trawienie, więc poprawia komfort przed snem. Połączenie tych ziół działa kojąco na ciało i umysł.
Ashwagandha i inne adaptogeny – ziołowe mieszanki zawierające ashwagandhę, passiflorę czy walerianę wspierają regenerację i zmniejszają napięcie po długim dniu.
Wieczorem warto unikać herbat zawierających kofeinę, takich jak czarna, zielona czy yerba mate, które utrudniają zasypianie. Zamiast tego warto sięgnąć po napary ziołowe, które pomogą się odprężyć i przygotować organizm do spokojnego snu.
Jak prawidłowo przygotować herbatę, aby wzmocnić jej działanie?
Odpowiednie przygotowanie herbaty ma ogromny wpływ na jej właściwości. Czas parzenia, temperatura wody i dodatki, które wzmacniają efekt pobudzający lub uspokajający.
Czas i temperatura parzenia – kluczowe dla mocy naparu:
Herbaty pobudzające (czarna, zielona, yerba mate) najlepiej parzyć krócej (1-3 minuty) i w temperaturze (80-95°C). Dłuższe parzenie zwiększa ilość uwolnionej kofeiny, ale też może dodać goryczki.
Herbaty relaksujące (rumianek, melisa, lawenda) wymagają dłuższego parzenia (5-10 minut) w temperaturze ok. 90°C, aby uwolniły jak najwięcej substancji uspokajających.
Dodatki wzmacniające działanie:
Miód – świetny do herbat relaksujących, działa kojąco na układ nerwowy i wspiera odporność.
Cytryna – wzmacnia działanie antyoksydacyjne herbaty, ale neutralizuje niektóre właściwości uspokajające.
Imbir – dodaje herbacie pobudzającą moc i wspiera trawienie.
Mleko roślinne – łagodzi działanie kofeiny i powoduje, że pobudzenie jest mniej intensywne.
Najlepsza pora na herbatę:
Herbaty pobudzające najlepiej pić rano lub do wczesnego popołudnia, aby uniknąć później problemów ze snem.
Herbaty relaksujące warto pić wieczorem, ok. godzinę przed snem, aby organizm miał czas na wyciszenie.
Świadome parzenie i dobór dodatków to sposób, aby maksymalnie wykorzystać potencjał herbaty – zarówno tej pobudzającej, jak i uspokajającej.
Herbata to więcej niż napój – może pobudzać lub relaksować, zależnie od rodzaju.
Nie liczy się tylko wybór herbaty, ale też sposób parzenia.
Aby w pełni korzystać z właściwości herbaty, warto dopasować ją do pory dnia – pobudzającą rano, uspokajającą wieczorem. To prosty sposób na lepsze samopoczucie.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
