Co to jest lęk?
Lęk i strach to dwa uczucia, które są częstymi reakcjami organizmu w dzisiejszych czasach. Lęk ma mniejsze nasilenie niż strach. Strach najczęściej pojawia się, gdy mamy do czynienia z realnym zagrożeniem. Natomiast lęk (łac. anxietas) to uczucie pojawiające się w sytuacji, która zostaje przez nasz umysł oceniona jako zagrożenie społeczne. Generalnie jest normalną i adaptacyjną reakcją naszego organizmu. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy trwa zbyt długo, występuje zdecydowanie za często, wiąże się z nadmiernym natężeniem, a także oddziałuje negatywnie na nasze zdrowie. Tego typu problemy wymagają leczenia.
Czytaj także: Najstarsze drzewo w Polsce
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Lęki - najczęstsze objawy lęku
W zależności od rodzaju lęku mogą mu towarzyszyć różne objawy, każdy z nich może powodować inne zachowania w organizmie. Można wymienić kilka najczęściej występujących. Są to:
- Uczucie niepokoju,
- zmartwienia,
- trudności w uspokajaniu się,
- kłopoty z koncentracją i pamięcią,
- uczucie przytłoczenia,
- ciągłe wracanie do nieprzyjemnych myśli wywołujących lęk,
- częsty płacz,
- koszmary senne,
- moczenie się,
- mrowienia,
- szumy w uszach,
- kłopoty z oddychaniem,
- układem krążenia,
- zaburzenia układu pokarmowego,
- biegunki,
- zawroty głowy,
- ból i kołatanie serca,
- omdlenia,
- tiki nerwowe.
Czytaj także: Krajowy Rejestr Długów – co to jest i jak tam trafić?
Rodzaje lęku
Na podstawie klasyfikacji Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych DSM (ang. Diagnostic and statistical manual of mental disorders), wydawanego przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, można wyróżnić 10 typów lęku lub zaburzeń lękowych. Na tej liście znajdują się:
- Lęk separacyjny,
- Zespół lęku uogólnionego,
- Fobia społeczna,
- Mutyzm wybiórczy,
- Agorafobia,
- Lęk napadowy,
- Specyficzne fobie,
- Zaburzenia lękowe wywołane substancjami / lekami,
- Zaburzenie lękowe spowodowane innym stanem chorobowym,
- Inne określone i nieokreślone zaburzenia lękowe.
Czytaj także: Jak poprosić o podwyżkę?
Lęk separacyjny
Lęk separacyjny jest w czołówce najczęściej występujących rodzajów zaburzeń lękowych. Jest to chorobliwa obawa przed rozstaniem z bliskimi. U małych dzieci między 9. a 11. miesiącem życia jest to naturalne zjawisko na tle rozwojowym. Podobnie między 3 i 5 rokiem życia, kiedy najwięcej dzieci tego doświadcza. O patologicznym lęku mówimy, gdy pojawia się on u dzieci powyżej 5 roku życia, czy nastolatków. Często tej formie zaburzeń towarzyszą rozmaite objawy, najbardziej powszechne są kłopoty ze snem, nudności, wymioty, kołatanie serce, duszności, zawroty głowy i bóle brzucha.
Czytaj także: Kiedy nie trzeba rozliczać PIT?
Zespół lęku uogólnionego
Zespół lęku uogólnionego to odczuwanie nadmiernego lęku w sytuacjach, które nie są nawet w małym stopniu stresujące. Natężenie lęku nie jest współmierne do rzeczywistych zdarzeń. Osoby z Zespołem lęku uogólnionego mają zazwyczaj czarne wizje przyszłości, wszystko widzą w negatywnych barwach, źle tolerują niepewność i nadmiernie przejmują się codziennymi problemami. Wśród towarzyszących objawów są także kłopoty ze snem, niepokój, rozdrażnienie, napięcie w mięśniach, problemy z koncentracją.
Czytaj także: Jak odebrać wygraną w Lotto?
Fobia społeczna
Fobia społeczna to odczuwanie lęku podczas wykonywania rozmaitych czynności w towarzystwie innych osób. Może tu chodzić zarówno o przedstawienie prezentacji w pracy, jak i spożycie posiłku w towarzystwie czy skorzystanie z publicznej toalety. Osoby cierpiące na fobią społeczną są przekonane, że ich zachowanie zostanie źle ocenione przez osoby z otoczenia. Ten rodzaj zaburzeń może wywoływać kołatanie serca, drżenie rąk, potliwość czy zaczerwienienie na twarzy.
Czytaj też: Jak zalogować się na profil zaufany?
Mutyzm wybiórczy
Mutyzm wybiórczy to zaburzenie dotykające dzieci. Charakteryzuje się tym, że dziecko nie mówi w określonych sytuacjach społecznych, natomiast poza nimi jest w stanie całkowicie normalnie się komunikować. Dzieci z mutyzmem mówią, jeśli czują się swobodnie i bezpiecznie w danym otoczeniu.
Czytaj też: Jak wypełnić PIT-28 za wynajem mieszkania?
Agorafobia
Agorafobia to odczuwanie silnego lęku w określonych miejscach i przestrzeniach, np. w zatłoczonych salach, w komunikacji miejskiej, w zamkniętych miejscach czy też na otwartych przestrzeniach. Niepokój może być odczuwalny również podczas przebywania poza domem samemu. U takich osób mogą pojawić się omdlenia, zawroty głowy, wymioty, drżenie rąk, mrowienie, czy uderzenia gorąca lub zimna.
Czytaj także: PIT - jak go rozliczyć?
Lęk napadowy
Lęk napadowy nazywany również atakami paniki charakteryzuje się występowaniem ataków paniki w konkretnych sytuacjach lub bez żadnego związku z sytuacją. Pojawiają się one wtedy, gdy nie ma powodów do odczuwania zagrożenia. Zazwyczaj ataki trwają kilka minut i towarzyszy im szereg objawów, jak zawroty głowy, kołatanie serca, nudności i problemy z oddychaniem.
Czytaj także: Jak usunąć konto na Facebooku?
Specyficzne fobie
Fobia to zaburzenie lękowe, które polega na odczuwaniu lęku wobec wybranych, a niekiedy i wszystkich sytuacji społecznych lub przedmiotów, obiektów. Osoba cierpiąca na fobię będzie starała się unikać źródła lęku, panicznie się go bojąc. Jest wiele fobii, wśród najczęściej występujących są fobie sytuacyjne związane z jazdą samochodem, windą i fobie środowiska naturalnego, np. lęk przed wodą czy lęk wysokości. Objawy fobii mogą być również fizyczne, np. duszności, wymioty, bóle brzucha i głowy, kołatania serca.
Czytaj także: Jakie mieszkanie kupić?
Zaburzenia lękowe wywołane substancjami / lekami
Stany lękowe w tym przypadku są wywołane zażywaniem leków lub narkotyków. Mogą pojawiać się w wyniku dostarczania do organizmu substancji, zmiany jej ilości lub po odstawieniu.
Zaburzenie lękowe spowodowane innym stanem chorobowym
Zaburzenia lękowe mogą również pojawić się w konsekwencji przebycia różnych chorób organicznych. Choroba organiczna to taka, gdzie zachodzi widoczny proces chorobowy, np. uszkodzenie czy zapalenie tkanki. Jedną z chorób, która może przyczynić się do zaburzeń lękowych, jest nadczynność tarczycy.
Inne określone i nieokreślone zaburzenia lękowe
W tej grupie znajdują się zaburzenia lękowe i typy lęku, które mimo występowania zauważalnych objawów nie kwalifikują się do jakiegokolwiek określonego typu zaburzeń.
Jak pokonać lęk?
Leczenie zaburzeń lękowych dopasowuje się w zależności od typu zaburzeń. Często pacjentom zaleca się terapię psychiatryczną lub terapię poznawczo - behawioralną. Spotkania ze specjalistą pomagają znaleźć źródło problemu, a także lepiej zrozumieć, jak sobie z nim radzić. Osoby zmagające się z różnymi lękami mogą także poprawić swój komfort życia, stosując terapię relaksacyjną.
Zdarza się również, że rekomenduje się stosowanie leków, które pomagają złagodzić objawy lękowe. Najczęściej przepisuje się pacjentom leki o działaniu uspokajającym i antydepresanty. Czasem skuteczna w walce z lękami okazuje się także zmiana diety i nawyków żywieniowych.
Czytaj także: Ulga na dziecko - czym jest i komu przysługuje?
